Truyện dài: Bác Sĩ Riêng Của Mao

Điền Gia Anh không được phép gỉữ lại một tài liệu quan trọng như vậy nhưng ông ta ngưỡng mộ Trần Vân và đồng ý với những đánh giá của Trần Vân. Hơn nữa Điền Gia Anh không muốn để cho giới lãnh đạo cao cấp của đảng phải đi đến chỗ bị chia rẽ. Thay vì gửi lên trung ương, thì Điền Gia Anh đưa tài liệu đó cho Lâm Khắc, thư ký của Mao, còn Lâm Khắc thì giấu nó dưới đệm. Tài liệu đó không bao giờ được trình lên ban lãnh đạo đảng.

Phải có một ai đó đã báo cho Trần Vân biết về những lời bình của Mao. Bởi vậy, Trần Vân lập tức về Tô Châu lấy có là để dưỡng bệnh. Đó chẳng qua chỉ là một lý do chính trị. Ông không bao giờ bị cách chức hoặc bị công kích đích danh, nhưng trong thời gian Mao còn sống, ông không giữ một vai trò nào tích cực. Mãi đến năm 1980, sau cuộc Cách mang Văn hóa và Mao chết, Trần Vân lại bước lên diễn đàn chính trị. Sự trớ trêu của số phận muốn rằng, qua sự rút lui của ông, ông được bảo toàn trước những cuộc săn lùng của cuộc Cách mạng Văn hóa.

Cái tài liệu bị yểm đi với những lời phê phán Trần Vân đã bị phát hiện vào năm 1964. Hứa Diệp Phụ, người sau khi các hệ thống nghe trộm bị phát hiện, lại được cử làm thư ký riêng cho Mao và coi Lâm Khắc là một đối thủ, đã biết được vụ này và ra lệnh khám nhà Lâm Khắc trong khi Lâm Khắc đang đi công du với Mao. Người ta đã tìm được tài liệu này. Hứa Diệp Phụ gửi nó cho ban thư ký trung ương và viết báo cáo cho Mao và Uông Đông Hưng. Sau đó Lâm Khắc bị đuổi ra khỏi nhóm Một và Hứa Diệp Phụ được bổ nhiệm vào vị trí của địch thủ của mình.

Tuy vậy Điền Gia Anh vẫn thoát khỏi sự trừng phạt, nhưng cho đến khi cuộc Cách mạng Văn hóa bắt đầu, ông là một nhân viên đầu tiên của Mao bị công kích. Khi nhìn thấy tình trạng khốn khổ của Lâm Khắc bạn tôi, tôi vui sướng gấp bội vì tôi đã khước từ Mao khi ông yêu cầu tôi làm thư ký riêng cho ông. Nếu không hồi đó tôi cũng sẽ phải vạ.

Uông Đông Hưng cho tôi là một kẻ hoang đường khi tôi thổ lộ với ông về mối nghi ngờ của tôi là hình như Mao ngày càng thất vọng đối với hàng ngũ lãnh đạo cao cấp của đảng. Ông nói: Đảng ta không phải là đảng cộng sản Liên-xô. Trong đảng cộng sản Trung quốc chỉ có sự thống nhất mà thôi. Thế nhưng, mỗi lời nói của Mao tôi đều giỏng tai lên nghe. Tình hình quả là khó lường.

Chương 51

Mao đã đến con sông Hoàng Hà của ông. Ông quyết định không lùi bước nữa. Vào mùa hè năm 1962, ông tự thoát khỏi tỉnh thế đơn độc. Trong những tháng tới, ông muốn triệu tập hai cuộc họp đảng lớn hơn mà tôi biết tại các cuộc họp đó ông sẽ phản công. Nhưng tôi không biết ai sẽ là nạn nhân đầu tiên của ông.

Cuộc họp đảng đầu tiên, một cuộc họp tương đối nhỏ gồm những bí thư thứ nhất của các tỉnh và các cán bộ cấp bộ trưởng trở lên diễn ra vào ngày 6 tháng 8 tại Bắc Đới Hà. Trong cuộc họp, Mao đọc một bài diễn văn với nhan đề: Giai cấp, hiện trạng và mâu thuẫn.

Ông đã tốn khá nhiều thời gian để biện hộ cho việc ông dùng lý luận của chủ nghĩa Mác để công kích chính đảng của ông. Ông chưa đủ uy lực để có thể dễ dàng thanh trừng những chính trị gia cao cấp không hợp với ông. Cũng như tất cả các nhà lãnh đạo Trung quốc, ông phải giành cho được những lập luận của chủ nghĩa Mác về phía ông. Bởi vì chỉ có như vậy, ông mới có thể vận động được quần chúng chống lại những thành viên đáng ghét trong ban lãnh đạo đảng.

Cuộc công kích của ông lần này được bào chữa bằng cái lý rằng, sự tồn tại các giai cấp có thể biến mất một cách đơn giản thông qua việc áp dụng chủ nghĩa xã hội. Thậm chí, sau khi tập thể hóa tài sản, các giai cấp vẫn tồn tại và cuộc đấu tranh giai cấp vẫn còn tiếp diễn. Theo ông, những mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản, giữa đường lối tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa vẫn còn tồn tại.

Trong hội nghị lần thứ mười của ủy ban trung ương đảng khóa 8 diễn ra vào mấy tháng sau, Mao tiếp tục triển khai lý luận của mình, ông diễn giải rằng, không những các giai cấp và cuộc đấu tranh giai cấp vẫn tồn tại, mà cuộc đấu tranh gay gắt giữa tư sản và vô sản sẽ còn kéo dài. Trong tiến trình lịch sử để từ cuộc cách mạng vô sản đi đến chuyên chính vô sản và trong thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản tiến lên chủ nghĩa cộng sản, mà thời kỳ này có thể kéo dài hàng thập kỷ hay lâu hơn nữa, thì cuộc đấu tranh giữa vô sản và tư sản, giữa đường lối tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa vẫn còn tiếp diễn. Nguy cơ phục hồi chủ nghĩa tư bản vẫn đang đe dọa Trung quốc, vì vậy, người ta vẫn phải tiếp tục tiến hành một cuộc đấu tranh giai cấp không mệt mỏi chống lại nguy cơ này.

Thậm chí, sau đó Mao còn tuyên bố ngay cả bộ máy đảng cũng trở thành nơi ẩn nấp cho bọn tư bản và những thành viên của giai cấp tư sản đã trà trộn vào hàng ngũ của đảng. Cả hai bài phát biểu của ông mang đầy tính thóa mạ, ông công kích mọi phía. Ông đã giáng một đòn vào tầng lớp trí thức và đòi xét lại thái độ cầu hòa của Chu Ân Lai và Trần Nghị. Một liên minh giữa những người lao động và trí thức có lẽ là quá sớm. Ông nói:

- Đảng ta vẫn chưa giáo dục giới trí thức một cách đúng đắn. Họ vẫn còn ngả nghiêng.

Bành Đức Hoài lại bị chỉ trích. Bành đã trình một lá đơn dài xin phục hồi danh dự cho ông. Ông bày tỏ sự ủng hộ của ông đối với các công xã nhân dân và quả quyết ông không hề thành lập một phe phái chống đảng nào và ông cũng chưa bao giờ có quan hệ mờ ám với Liên-xô.

Thay vì chấp nhận lá đơn của Bành. Mao lại còn buộc tội ông ta một cách nặng nề hơn. Lúc này Mao không chỉ buộc tội Bành Đức Hoài đã hợp tác với Liên-xô, thậm chí ông còn kết tội Bành đã hợp tác với tất cả các lưc lượng phản cách mạng trên thế giới trong đó có cả Mỹ. Theo sự trình bày của Mao, Bành đã âm mưu thành lập một liên minh phản cách mạng, chống cộng toàn cầu. Những bản án đối với Bành Đức Hoài và đồng bọn sẽ không được bãi bỏ. Không lẽ gì lại tha bổng cho kẻ thù.

Tiếp đó, Mao quay sang tấn công Ban Trần Lạt ma và quy ông ta là kẻ thù giai cấp. Đà lai Lạt ma, người đứng đầu phần hồn và tôn giáo ở Tây Tạng, đã phải chạy sang ấn Độ từ năm 1959 sau cuộc thương thuyết không có kết quả giữa chính phủ Trung quốc và những người đứng đầu Tây Tạng, trong khi một cuộc nổi dậy đã nổ ra ở Tây Tạng. Cuộc nổi dậy đã bị đàn áp và Ban Trần Lại ma, người thường chỉ nhại lại những lời nói của các chính trị gia ở Bắc Kinh, trở nên lo ngại, bởi vì theo ông ta, cái gọi là cải tổ dân chủ của Bắc Kinh tỏ ra quá thiên tả. Ông ta hy vọng, khuynh hướng quá tả ở Tày Tạng còn có thể sửa đổi được. Sau đó tới Lý Vệ Hán, người lãnh đạo Mặt trận thống nhất của đảng, trở thành mục tiêu của Mao. Lý Vệ Hán đã ủng hộ nhận xét của Ban Trần Lạt ma. Mao chì chiết Lý Vệ Hán là kẻ đầu hàng, quì mọp xuống lạy lục các ông chủ ở Tây Tạng. Mao còn phê phán Lý Vệ Hán, vì ông ta đã khuyến khích những người lao động và giới trí thức liên mịnh với nhau. Khi Lý Vệ Hán bị cách chức. Ban Trần Lạt ma vẫn thoát nạn. Nhưng trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa, ông bị quản thúc tại gia gần 10 năm trời.

Vương Kính Tiên, Chủ nhiệm văn phòng đối ngoại của đảng, đề nghị củng cố mối quan hệ với Liên-xô và Đông Âu, đồng thời cắt giảm trợ giúp tài chính cho các đảng cộng sản đang đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước châu á, châu Phi và châu Mỹ La tinh. Mao đánh giá Vương là xét lại và tước bớt quyền hạn của ông. Vương vẫn giữ được chức vụ của mình, nhưng những quyền hành quan trọng nhất của ông đã được Triệu Nghị Minh đảm nhiệm.

Dưới con mắt của Mao, thành phần kinh tế tư nhân là một đặc trưng điển hình của chủ nghĩa tư bản vẫn đang thịnh hành ở Trung quốc, ông chỉ thị phải loại bỏ ngay thành phần kinh tế này. Theo ông, những người ủng hộ thành phần kinh tế tư nhân là bọn tư bản và phải bị đào thải. Ông công kích Đặng Tử Huy và Liêu Lộc Nhuận, hai người chịu trách nhiệm về chính sách nông nghiệp của đất nước. Khi tôi bắt đầu làm việc ở nhóm Một vào giữa những năm 50. Đặng Tử Huy, Chủ nhiệm ủy ban nông nghiệp của đảng, thường được coi là người có thái độ ôn hòa nhất trong các chính sách nông nghiệp. Bây giờ ông lại bị vu là thiên hữu, đi ngược lại quyền lại của đảng từ hàng chục năm nay. Liêu Lộc Nhuận bộ trưởng bộ Nông nghiệp bị đóng dấu xét lại khi ông thẳng thắn nói rằng, đúng ra sự thất bại của đại nhảy vọt là do sai lầm về đường lối chính sách chứ không phải do thiên tai.

Tăng Huy Sinh, bí thư tỉnh An Huy, một cán bộ địa phương đầu tiên mất chức sau cuộc hội nghị. Thế là những thử nghiệm thành công về chính sách nông nghiệp của tỉnh này cũng bị đình chỉ luôn và sản lượng nông nghiệp của cái vùng vốn xơ xác này càng giảm xuống một cách thảm hại.

Cấp Mẫn - bí thư đảng huyện Linh Hạ thuộc tỉnh Cam Túc, một tỉnh đang tranh giành với An Huy danh hiệu tỉnh nghèo nhất Trung quốc - là người kế tiếp trong danh sách của Mao. Ông đã áp dụng thành công cơ chế kinh tế cá thể và thu hoạch nông nghiệp của tỉnh tăng lên. Vương Phong, bí thư đảng tỉnh Cam Túc cho rằng tình trạng nghèo đói ở Cam Túc là do công xã nhân dân và ông hết lòng ủng hộ những thử nghiệm của Cấp Mẫn. Mao buộc tội cả hai là đang đi chệch sang con đường tư bản chủ nghĩa, nhưng chỉ có Cấp Mẫn bị cách chức vào năm 1962. Còn Vương Phong mãi đến tháng 8 năm 1966 mới bị mất chức. Trong thời kỳ đầu của Cách mạng Văn hóa. Vương Phong là một trong những người đầu tiên bị Mao quy là xét lại - phản cách mạng, ông bị đấu tố tàn nhẫn và cuối cùng ông đã phẫn chí quyên sinh.

Mùa thu năm 1962 đánh dấu một bước ngoặt quyết định đối với Mao và đảng cộng sản. Việc Mao cứ khăng khăng trong chủ nghĩa xã hội cũng tồn tại các giai cấp rốt cuộc đã bịt đi những lời nói phải và sự phê bình. Tinh thần thẳng thắn và lòng can đảm của Hội nghị bảy nghìn cán bộ giờ đây bỗng biến mất. Những chính trị gia thực lòng vì sự phồn vinh của đất nước những người từng cho rằng, tốt nhất là trả lại việc tổ chức sản xuất nông nghiệp từ tay cán bộ và hợp tác xã cho nông dân - không dám nói ra ý kiến của mình nữa. Những lập luận của Mao về đấu tranh giai cấp, về mặt lý thuyết đã tạo ra cớ cho mọi cuộc thanh trừng sắp tới mà đỉnh cao là Cách mạng Văn hóa năm 1966. Kẻ nào cãi lại lời Chủ tịch, thì kẻ đó là phản cách mạng và chạy theo con đường tư bản chủ nghĩa. Đối với Mao, không có tội nào nặng hơn thế.

Vào tháng 9, sau Hội nghị lần thứ 10 của ủy ban trung ương đảng khóa 8, các cuộc thanh trừng vẫn tiếp diễn và Mao ủy nhiệm cho Khang Sinh thực hiện việc thanh trừng này.

Khang Sinh đã theo Mao từ hồi còn ở Diên An. Thậm chí người ta còn xì xào, Khang Sinh đã đưa Giang Thanh gia nhập đảng và bố trí cho Giang Thanh ở lại Diên An, nơi bà đã gặp Mao rồi kết hôn với Mao. Giang Thanh và Khang Sinh đều là người Sơn Đông và đã quen thân nhau từ trước cách mạng 1949.

Năm 1958, tôi làm quen với Khang Sinh. Sau năm 1949, ông rút khỏi những hoạt động chính trị tích cực. Khi đảng cộng sản nắm chính quyền, ông được đưa vào bệnh viện. Mấy năm sau ông ra viện khi kế hoạch đại nhảy vọt bắt đầu và ông là một trong những người cổ vũ cho kế hoạch này. Những người bạn tôi đã từng là bác sĩ điều trị cho ông ở bệnh viện Bắc Kinh cho tôi hay ông mắc bệnh tâm thần.

Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa năm 1966, Khang Sinh và Giang Thanh đặc biệt gần gũi nhau và đôi khi họ mời tôi cùng đi xem những bộ phim của Mỹ mà Giang Thanh ưa thích. Bà vợ của Mao ngày càng quấn quít với Khang Sinh hơn. Bà hỏi ý kiến ông và cầu xin những lời khuyên chân thành của ông. Bà gọi ông một cách kính trọng nhất theo lối xưng hô ở Trung quốc là già Khang. Khang Sinh là người đầu tiên được bà ban cho niềm vinh hạnh ấy. Tôi thường tìm cách tránh gặp Khang Sinh, bởi vì khi gần ông, tôi cảm thấy có một mối đe dọa mà tôi không thể giải thích được. Tôi có cảm giác ông là một kẻ đầy mưu mô và giả tạo. Chỉ cần quan sát ông trong ảnh, người ta cũng cảm nhận được cái gì đó chẳng tốt lành toát ra từ ông. Đối với tôi, ông là đại diện cho mặt tối của đảng, là người làm tất cả những việc bẩn thỉu mà người ta cần làm. Tôi không muốn dính vào những việc đó và bởi vậy Mao chẳng cần đến tôi. Cho nên, có những việc mà tôi không hề hay biết.

Sau hội nghị lần thứ 10, Khang Sinh lại trở nên sốt sắng. Hồi đó Mao công kích cả phó thủ tướng Tập Trọng Huân, bởi vì hình như nhân vật này đã ủng hộ những nỗ lực phục hồi của Cao Cương và có thái độ thù địch với đảng. Thế rồi Khang Sinh được giao trách nhiệm điều tra âm mưu chống đảng của Tập Trọng Huân. Cuộc điều tra của Khang Sinh đã động chạm đến hơn 300 cán bộ của đảng, chính phủ và quân đội, trong sổ đó có cả Giả Thác Phủ, ủy viên trung ương đảng, Mã Văn Nhuệ, bộ trưởng lao động và Bái Kiến, thứ trưởng thứ nhất bộ công nghiệp máy. Tôi quen Tập Trọng Huân và hiểu rằng những lời buộc tội ông và những người theo ông chỉ là bịa đặt. Nhưng nhiệm vụ của Khang Sinh là phải loại bỏ và tiêu diệt các đồng chí của mình và những cuộc điều tra cán bộ lãnh đạo triền miên của Khang Sinh trong thời gian đầu thập kỷ 60 đã dọn đường cho cuộc Cách mạng Văn hóa sau này.

Sau hội nghị lần thứ 10 ít lâu, các cuộc điều tra đã tìm được những nạn nhân đầu tiên. Trước tiên là phó thủ tướng Tập Trọng Huân bị điều đi Hà Nam và sau đó bị quản thúc tại gia. Mãi đến năm 1980 ông mới được phục hồi danh dự. Rất nhiều người trong số hơn 300 cán bộ bị kết án oan và cũng phải chịu những số phận tương tự.

Sau hội nghị lần thứ 10, Mao tìm cách thiết lập lại sự kiểm soát của ông ở các vùng nông thôn bằng cách ngăn chặn và chấm dứt xu hướng kinh tế cá thể mà ông cho đó là sự hồi sinh của chủ nghĩa tư bản. Quá trình này tiến triển rất chật vật và câu hỏi tại sao đại nhảy vọt thất bại đã chìm vào quên lãng. Mãi đến tháng 5 năm 1963, trong một cuộc họp của Bộ chính trị và các bí thư đảng địa phương ở Hàng Châu, Mao mới dứt điểm được. Trong cuộc họp, nghị quyết về các vấn đề nông nghiệp hiện nay đã được thảo luận và ban hành. Trong nghị quyết có nói, những thế lực phong kiến và tư bản đang tìm cách trở lại ở nông thôn. Việc này sẽ dẫn đến một cuộc đấu tranh giai cấp khốc liệt. Để giải quyết vấn đề, Mao đề nghị phát động một chiến dịch giáo dục xã hội chủ nghĩa ở nông thôn. Kẻ thù giai cấp phải bị mọi người lên án và phải gánh chịu trách nhiệm của họ, các cán bộ địa phương và nông dân phải được giáo dục và rèn luyện trong chủ nghĩa xã hội và trong đấu tranh giai cấp.

Do sự cách biệt của nhóm Một, ngoài sự thật là đại nhảy vọt đã gây ra những hậu quả lại hại và nhân dân chỉ khắc phục được nạn đói một cách chậm chạp ra, tôi chẳng biết gì nhiều về tình hình ở nông thôn. Tôi cũng chẳng hiểu ý nghĩa của chiến dịch giáo dục xã hội chủ nghĩa của Mao. Sau cuộc họp ở Hàng Châu vào tháng 5 năm 19ó3. khi chúng tôi lại ngồi trên đoàn tàu đặc biệt, tôi tranh luận với Uông Đông Hưng và Lâm Khắc - người mà chỉ một thời gian sau vĩnh viên phải rời khỏi nhóm Một - về cách làm này của Mao. Vừa mới cải tổ thành công các công xã nhân dân và nông dân trở về với việc phân chia lao động hợp lý hơn, thì bây giờ Mao lại muốn làm đảo lộn tất cả. Ông kêu gọi cán bộ ở thành phố xuống làng xã để kiểm tra tình hình kinh tế và tài chính của các công xã nhân dân. Người ta ngờ rằng, trong thời gian đói kém nhiều cán bộ địa phương đã ăn hối lộ. Cán bộ ở thành phố về nông thôn. một mặt để có thể cảm thông với điều kiện sống khắc nghiệt ở đó. Mặt khác, với tư cách là những thanh tra rừ nơi khác đến, họ có thể phát hiện ra những thủ thuật gian trá trong công tác kế toán, phân phối lương thực, phân chia sở hữu và trả lương cho các thành viên của công xã.

Lý Liên được cử đi trong một đoàn công tác đầu tiên về nông thôn. Vì thế, lập tức chiến dịch này ảnh hưởng đến tôi. Sau khi Lý Liên đi, còn lại mình tôi với hai con trai: John đang đi học lớp đệ nhất của trường trung học, Erward vẫn đi nhà trẻ. Một mình tôi không thể nào chăm sóc được hai đứa bé, bởi vì lúc nào tôi cũng phải túc trực bên Mao. Nếu Mao quyết định đi công du. thì không biết sẽ ra sao đây? Việc người ta cử Lý Liên, con gái của một đại địa chủ, về nông thôn để giáo dục xã hội chủ nghĩa liệu có hàm ý gì không? Cô không phải là đảng viên cộng sản, thậm chí những người trong gia đình cô còn bị coi là kẻ thù giai cấp. Có ích lợi gì khi cô đi thanh tra và giáo dục những kẻ thù giai cấp khác?

Vậy mà khi tôi tìm cách trì hoãn quyết định này, ông viện trưởng Viện nghiên cứu Tây á và châu Phi thuộc Viện hàn lâm khoa học xã hội Trung quốc, nơi Lý Liên làm việc với tư cách là người nghiên cứu, đã giải thích với tôi rằng, Lý Liên được cử về nông thôn chính vì lý lịch gia đình xấu. Nếu cô được chứng kiến những người như cô bị giáo dục như thế nào, có lẽ cô sẽ có thể tự sửa đổi được nhận thức của mình.

Cuối tháng 9 năm 1963, Lý Liên đi công tác. Tôi phàn nàn với Uông Đông Hưng: Cấp trên đòi hỏi chúng tôi ngày đêm phải làm việc hết mình, nhưng họ chẳng màng đến những vấn đề cá nhân của chúng tôi. Đó đâu phải là cách đối xử của cấp trên đối với cấp dưới. Uông Đông Hưng đã đề nghị với ban y tế trung ương về việc này và ngầm cho thủ trưởng của Lý Liên biết tôi là bác sĩ riêng của Mao. Lập tức Lý Liên được trở về.

Cả Lưu Thiếu Kỳ cũng gặp rắc rối với chiến dịch giáo dục xã hội chủ nghĩa. Ông đã sửa đổi nghị quyết về các vấn đề nông thôn của Mao và đưa ra những lý luận riêng với một bản dự thảo phương hướng thực hiện một số biện pháp đặc biệt liên quan đến phong trào giáo dục xã hội chủ nghĩa ở nông thôn. Trong hội nghị trung ương đảng vào tháng 9 nam 1963, những đề nghị của Lưu được đưa ra thảo luận. Mao cảm thấy bị xúc phạm. Ông lên án Lưu đã phá hoại những nỗ lực phát động đấu tranh giai cấp của ông. Nhưng theo tôi, Mao khó chịu với nội dung của bản dự thảo được thảo luận trong tháng 9 của Lưu sau này được gọi là Dự thảo 10 điểm thứ hai thì ít mà ông cảm thấy chối với việc Lưu thường tung ra những đề nghị mới làm cho ông bực mình nhiều hơn. Lúc nào Mao cũng cho ông có lý.

Nỗi bực tức của Mao đối với Lưu Thiếu Kỳ tăng lên, khi Lưu cử Vương Quang Mỹ phụ trách một nhóm công tác về công xã Đào viên vào năm 1964 để xem xét tình hình ở đó. Việc Vương Quang Mỹ về nông thôn hoàn toàn không có gì khác với những cán bộ được điều từ Bắc Kinh. Tuy nhiên. về việc này Mao lại cáu bẳn rằng người ta đã đề cao chuyến đi của bà, rằng việc bà báo cáo những gì bà đã mắt thấy lại nghe trong một cuộc họp lớn của các cán bộ cao cấp sau khi bà trở về là nhằm mục đích đưa đội công tác của bà trở thành một hình mẫu cho các dội công tác sau này. Mao nghi ngờ Lưu đã chuyển giao quyền lực cho vợ ông. Mao không hề thấy dễ chịu rằng, hai người đã qua mặt ông. Lúc đó tôi có cảm giác, mục tiêu công kích của Mao là nhằm vào những người như Lưu Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình. Tuy nhiên, Mao hiện đang tiếp tục công việc tảo thanh những cán bộ cấp dưới và ông tạm thời chưa động đến những cán bộ lãnh đạo.

Trong khi Mao chỉ trích Lưu, vì Lưu đã dành cho vợ ông một vai trò chính trị tích cực, thì mỉa mai thay, Mao cũng giao cho Giang Thanh những nhiệm vụ chính trị.

Chương 52

Giang Thanh lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng 29 tháng 9 năm 1962, hai năm sau khi hội nghị lần thứ 9. Lý do là gặp vợ tổng thống Indonessia Xu-các-nô. Những bức ảnh về sự kiện này, bức ảnh đầu tiên về vợ Mao trên báo chí xuất hiện trên tờ Nhân dân nhật báo ngày hôm sau.

Khi Mao bắt tay vợ Xu-các-nô, Giang Thanh, trong bộ âu phục trang nhã phương tây, đứng giữa họ cười thoải mái, trong khi vợ Chu Ân Lai - Đặng Dĩnh Siêu đứng đằng sau.

Tờ Nhân dân nhật báo cũng xuất bản một số ảnh về Vương Quang Mỹ. Là người đứng chính thức quốc gia, Lưu Thiếu Kỳ cần phải gặp vợ Xu-các-nô, khi họ đến sân bay. Uông đi cùng vợ chồng Lưu Thiếu Kỳ ra sân bay đón vợ tổng thống Indonessia.

Sự xuất hiện công khai của Giang Thanh gây ra sôi động rộng rãi. Điều này phá bỏ sự cấm kỵ từ lâu không cho phép Giang Thanh dính vào chính trị.

Nhưng với Vương Quang Mỹ, nghi lễ đòi hỏi sự có mặt của vợ Chủ tịch. Thực tế sự xuất hiện của Giang Thanh có nghĩa là bắt đầu vai trò hoạt động chính trị của bà. Giới văn hoá và nghệ thuật Trung quốc chẳng bao lâu biết sức nặng của tay bà.

Như thế, chính văn hoá và nghệ thuật đã trở thành màn kịch, từ đó bắt đầu Cách mạng văn hoá vô sản vĩ đại.

Vai trò mới của Giang Thanh thoạt đầu làm cho cuộc sống của tôi dễ chịu hơn. Bà ta càng dính sâu vào chính trị, thì bệnh đau dạ dày và căng thẳng của bà lại bớt nhanh hơn. Tôi hiếm nghe thấy những lời phàn nàn của bà hay là các cuộc cãi cọ của giữa bà và các cô y tá.

Nhưng vợ Chủ tịch vẫn còn căm tôi; quyền lực chính trị cho bà phương tiện mới để trả thù.

Cuộc chiến đấu đầu tiên của tôi với Giang Thanh mới xảy ra đầu năm 1963.

Tôi biết là nhà hát kịch Bắc Kinh mới rồi đã dựng vở Hồng mận. Sau này người ta gọi là Lý Huy Nhân. Thời trẻ tôi đã xem vở kịch hay và ly kỳ này. Những người hoạt động văn hoá và nghệ thuật, bao gồm cả Điền Hãn, một trong số kịch bản đầu đàn Trung quốc, viết những bài báo ca ngợi vở kịch, trong đó một phụ nữ trẻ đẹp thiết tha trả thù cho cuộc sống bị áp bức của mình.

Tôi xem vở Mận đỏ lần cuối cùng từ khi còn nhỏ, và ký ức của tôi về nội dung đã phai mờ nhiều. Tôi nhớ tới màn, trong đó hồn cô gái đẹp quay về quả đất, nhảy múa duyên dáng trong bộ quần áo lụa trắng trong suốt. Là người say mê kinh kịch Bắc Kinh, tôi muốn xem vở dàn dựng mới. Nhưng công việc với Mao không dành cho tôi thời gian.

Tại đây có một sự trùng hợp ngẫu nhiên, một đêm, Mao nói chuyện với tôi về vở kịch. Mao không thấy thích thú vở kịch vì lẽ trong đó có nhiều phụ nữ trẻ đẹp. Mao thích nhìn thấy nhiều phụ nữ trung niên hơn. Nhưng tôi nhớ là trong vở kịch có tham gia cả những người khác. Tôi nói rằng Mao nên thưởng thức những cảnh các nghệ sĩ trẻ đẹp bơi dọc sân khấu, và gợi ý xem xét vở này này.

Mao đồng ý. Hãy bảo họ diễn ở đây, trong gian Hoài Nhân - ông nói - Như thế tất cả chúng ta có thể xem nó. Nói Uông Đông Hưng thu xếp buổi diễn.

Buổi diễn trở thành sự kiện ở Trung Nam Hải. Bởi vì chính Mao đặt diễn vở này, tất cả những nhà lãnh đạo cao cấp kéo đến nhà hát. Thậm chí Lý Liên cũng đến cùng chúng tôi.

Giữa buổi diễn, ngồi cạnh Mao, tôi đột nhiên hiểu rằng mình đã phạm sai lầm kinh khủng. Nói chung tôi không nhớ cốt truyện. Cao điểm của vở kịch đạt được khi người quan Giả Thạch Đảo, một người đã già, quan sát từ thuyền trên Hồ Tây ở Hàng Châu - một chỗ nghỉ ngơi mà Mao thích - trình diễn vác bài hát và múa. Nhiều tỳ thiếp trẻ của Giả Thạch Đảo vây quanh ông ta. Họ theo dõi người đẹp Lý Huy Nhân, một trong số tì thiếp yêu của quan. Khi thấy một học giả trẻ, cô kêu lên một cách thích thú: Chao ôi, người đẹp. Giả Thạch Đảo nghe thấy câu này. Ông giận điên người và ra lệnh xử tử người thì thiếp yêu của mình. Màn kịch, tôi nhớ, gây ra cho thấy sự quay về của cô Lý bị giết muốn trả thù trả thù người, từng là người yêu của cô và kẻ thù của cô.

Chính ở thời điểm này, khi cô tì thiếp đẹp lớn tiếng tuyên bố về sự thích thú của mình nhiều người trẻ, thái độ Mao đột ngột thay đổi. Trừ cơn giận dữ ngẫu nhiên, ông hiếm khi cho phép mình công khai thể hiện sự không hài lòng. Nhưng tôi quá hiểu ông, không cần lời - môi cong, mi mắt nâng lên, người căng ra... Tôi hiểu rằng vở kịch làm ông bực mình. Vở kịch khá là công khai bóng gió đến cái gì đang xảy ra trong cung điện của Mao. Vở kịch làm tôi nhớ lại việcngười cầm lái vĩ đại từ chối cho một trong những cô nhân tình của mình đi lấy chồng, một chàng trai trẻ mà cô yêu, và sự gào thét của cô. Cô gái ấy buộc lãnh tụ tội tính cách tư sản.

Buổi diễn kết thúc, trong phòng vang lên tiếng cỗ tay hoan hô, Mao đứng dậy, vẻ buồn rầu, phẩy tay 3, 4 cái rồi bỏ đi. Thường thì ông chúc mừng nồng nhiệt và cám ơn các nghệ sĩ, hôm nay thì không thế. ý định của tôi giải khuây ông thì bản thân nó kết thúc một cách thất bại.

Tôi biết rằng ông sẽ cáu tôi và dĩ nhiên tìm cách trả thù.

Sau đó, một tờ báo hàng đầu của Thượng Hải Văn hối báo bắt đầu in những bài báo phê bình tác giả vở kịch và Lã Mông, một trong số những nhà phê bình. Tờ báo cho vở kịch là không đúng về mặt tư tưởng. Sau đó cấm tất cả các vở diễn, trong đó đề cập tới hồn và bóng ma,và Mao bắt đầu phê bình Bộ văn hoá về khuyết điểm lãnh đạo nhà hát, gọi bộ này là bộ cho các nhà sư và phiên toà. Bỗng nhiên vở kịch, tôi cho nó là có nhiều cảnh đẹp, lại trở thành một vấn đề tư tưởng và chính trị chính, xuất hiện đấu tranh giai cấp tiếp tục.

Sau vài tháng, người ta chưa lôi tôi vào cuộc đấu tranh này, Uông Đông Hưng gặp tôi.

- Nguy rồi - Uông nói - Giang Thanh cho rằng Lý Huy Nhân là vở kịch rất xấu, là loài cỏ độc lớn. Bà ấy nói rằng vở kịch bóng ma truyên truyền mê tín dị đoan. Giang Thanh biết Mao chẳng dưng muốn xem vở kịch, nhưng chắc ai đó đã khuyên Mao điều này. Chẳng có một nhà lãnh đạo cao cấp có liên quan đến việc này. Người thích kịch Bắc Kinh trong chúng ta chỉ có anh thôi. Giang Thanh biết là Mao thường nói với anh về mọi thứ có thể. Thế là phải chờ tai hoạ...

Nhưng Giang Thanh chưa bao giờ nhớ đến tên tôi. Có lẽ, Mao che tôi. Dĩ nhiên, không phải theo tình bạn, mà là vì tất cả cái mà ông cần ở tôi, đó là bác sĩ. Khi Giang Thanh hỏi ai đề nghị diễn vở kịch ở gian Hoài Nhân, Mao trả lời rằng không nhớ. Uông Đông Hưng cũng bảo vệ tôi, nói là, ông chỉ tuân lệnh tổ chức buổi diễn, ý kiến của ai, ông không quan tâm. Ngoài ra, ông chẳng biết tí gì về vở kịch - cái gì xấu, cái gì tốt.

Nhưng Giang Thanh không nhượng bộ. Bà ra lệnh cho Uông Đông Hưng tìm ra kẻ khởi xướng.

- Giang Thanh muốn tống cổ anh đấy - Uông nhắc nhở tôi - Bà ta tìm cớ từ đã lâu và giờ đây đã tìm thấy. Giang Thanh không rút lui ý kiến đâu, chừng nào chưa gắn cho anh cái mác hữu.

Uông Đông Hưng và tôi quyết định nói chuyện với Mao và đề nghị Mao nói với vợ rằng chính ông quyết định làm quen với vở kịch, khi đọc qua bài khen của Điền Hãn. Mao đồng ý, và Uông Đông Hưng đưa Giang Thanh bài báo này.

Vợ Chủ tịch tha cho tôi. Nhưng nước cờ của chúng tôi đem lại tai hoạ cho Điền Hãn. Bây giờ Giang Thanh nhận được lý do để loại bỏ ông.

- Đây rồi, người này trong văn hoá và nghệ thuật, đứng đằng sau vở diễn - bà nói với tôi, khi đọc qua bài báo - Tuyệt! Chúng ta để bọn quỷ lộ mặt rồi chúng ta tóm cổ bọn chúng. Họ không thoát khỏi tay chúng ta đâu.

Giang Thanh đi Thượng Hải, với đồng minh của mình, Kha Thanh Thế vạch kế hoạch chiến lược tấn công văn học nghệ thuật Trung hoa hiện đại.

Nhưng Giang Thanh không bỏ lỡ cơ hội một lần nữa cố gắng lột vỏ tôi.

- Anh thấy Lý Huy Nhân diễn ở đây, có cái gì không đúng phải không? - Giang Thanh hỏi tôi trước khi đi - Anh có thích vở ấy không?

- Vở kịch không dài - Tôi trả lời, thoái thác - Đây là sự tưởng tượng. Nó tương tự vở kịch cách mạng Bạch Mao Nữ.

Giang Thanh xem ý kiến của tôi là lạ lùng và ngạc nhiên hai vở kịch lại giống nhau. Tôi giải thích rằng cả hai cây chuyện đều kể về những phụ nữ bị áp bức, cố gắng trả thù cho chính bản thân mình. Bạch Mao Nữ trong vở kịch hãy còn sống, nhưng bị kiệt sức đến nỗi nhớ lại hồn. Lý Huy Nhân trở thành hồn ngay sau khi chết do tra tấn.

Giang Thanh cho rằng rằng tôi mang chuyện vô lý.

- Hai chuyện này hoàn toàn khác nhau - Giang Thanh dứt khoát - Các cuộc nói chuyện về hồn và bóng ma khuyến khích mê tín dị đoan. Tất của những đặc biệt đánh lừa dân thường.

- Nhưng kịch - đó là công việc nghệ thuật - tôi cố gắng giải thích - Hồn - là sự tưởng tượng của tác giả. Trong vở kịch Hamlet của Xếch-pia cũng cod hồn đấy thôi. Chẳng lẽ có thể xem Hamlet truyền bá mê tín dị đoan?

Giang Thanh lắc đầu không đồng ý.

Đối với Giang Thanh, hồn là mê tín dị đoan, là sự thể hiện mâu thuẫn giai cấp. Xếch-pia chết từ đời nảo đời nào. Ông là người Anh, vở kịch của một người nước ngoài đã chết từ lâu không thể phản ánh đúng và không phải là tiến bộ.

- Cái mà trong kịch Xếchxpia là hồn, nói chung không có nghĩa là chúng ta cũng phải có hồn - Giang Thanh cắt ngang - Chủ tịch phát hiện ra một lượng lớn các vấn đề trong văn hoá và nghệ thuật, mà các vấn đề ấy chỉ rõ mâu thuẫn giai cấp nghiêm trọng. Anh cần phải chú ý nhiều đến lời tôi.

Đối với Giang Thanh tôi là người khá bảo thủ, chịu ảnh hưởng nặng quá khứ tư sản của tôi. Cứ cố tranh cãi với bà ta, tôi chỉ có thể ôm một đống khó chịu.

Tương lai này đã làm tôi tỉnh lại. Tôi 43 tuổi, tóc của tôi từ chỗ còn đen, nay đã điểm bạc.

ở nhóm Một tôi đã học được tính cẩn thận. Tôi cần phải cố sống, cố sống bằng mọi cách. Như thế tôi ngoan ngoãn đồng ý với Giang Thanh rằng Xếch-xpia là nhà văn của chúng ta, dĩ nhiên, không phải thí dụ... Chỉ đến khi đó thì bà ta mới để tôi yên.

ở Thượng Hải Giang Thanh thử vai trò mới của mình theo dõi về văn hoá. Kha Thanh Thế hết sức cố gắng giúp đỡ vợ của Chủ tịch. Kha Thanh Thế giới thiệu với bà Trương Xuân Kiều phụ trách tuyên huấn ở Thượng Hải.

Giang Thanh thăm nhà hát, hoà nhạc của nhóm vũ và dàn giao hưởng.

- Tôi là người lính trơn, lính canh của Chủ tịch trên mặt trận tư tưởng - Giang Thanh nói cho tất cả những ai có mặt ở đó - Tôi đứng gác và thông báo cho Chủ tịch cái gì mà tôi phát hiện ra.

Không ngạc nhiên là bà ta đã tìm ra nghệ thuật Trung quốc bởi chủ nghĩa tư bản thối nát, bởi ảnh hưởng nguy hại ngầm dần của quá khứ.

12 tháng 12 năm 1963 Mao đề nghị tôi đọc qua một trong số những nghiên cứu của Giang Thanh về văn hoá Trung hoa - những bài báo màKha Thanh Thế gửi cho ông và gọi là Những báo cáo kết luận chính thức về những thay đổi cách mạng trong ca nhạc và kịch Thượng Hải. Mao viết bình luận cho tài liệu này.

- Nhìn xem, - Mao nói - Chúng ta đặt nền móng xã hội chủ nghĩa cho nền kinh tế chúng ta, nhưng thượng tầng kiến trúc - văn hoá và nghệ thuật - gần như không thay đổi. Những người đã chết về linh hồn đang nắm văn hoá và nghệ thuật. Chúng ta cần phải ca ngợi những thành tựu của chúng ta trong phim ảnh, nhạc, dân ca, nghệ thuật và tiểu thuyết và họ, ngược lại, lại hạ thấp đi. Đặc biệt nghiêm trọng là những vấn đề trong lĩnh vực nhà hát. Chúng ta cần phải nghiên cứu chúng. Thậm chí đảng viên còn hăng hái vỗ tay hoan nghênh nghệ thuật tư bản và phong kiến, mà phớt lờ nghệ thuaath xã hội chủ nghĩa. Thật là ngu xuẩn.

Vài tháng sau Mao hướng bực tức của mình trực tiếp chống Liên đoàn toàn Trung quốc về văn hoá và nghệ thuật. Trong thời gian 15 năm gần đây, các tổ chức của nó và các tạp chí do Liên đoàn lãnh đạo đã không thực hiện chính sách của đảng - Mao nói - Họ chỉ tác động như những người bề trên người bề trên, do dự tiếp cận với công nhân, nông dân, quân đội. Họ không phản ánh cách mạng xã hội chủ nghĩa. Họ đi theo hướng của chủ nghĩa xét lại. Nếu những tổ chức này hoàn toàn không cải tổ, có lúc nó trở thành giống như Câu lạc bộ Pê tơ phi ở Hung-ga-ry.

Khi công nhân trẻ Hung-ga-ry năm 1954 lập ra Câu lạc bộ Pê tơ phi đẻ bảo vệ tự do và dân chủ, chính phủ xem nó trung thành. Hai năm sau, nổ ra cách mạng, do câu lạc bộ này chuẩn bị, thì nó bị tiêu diệt không thương tiếc. Hiểu điều này, Mao đã lên kế hoạch riêng của mình ngăn chặn những người ly khai ở Trung quốc trước khi họ nghĩ về sự phản kháng.

Chương 53

Tôi cảm thấy rằng Mao dẫn dắt Giang Thanh ra sân khấu chính trị, khi đời tư của ông chuyển sang bước ngoặt mới, không phải hoàn toàn ngẫu nhiên. Gần một tháng sau buổi trình diễn đầu tiên công chúng của Giang Thanh, Mao đã chú ý tới Trương Ngọc Phượng, một phụ nữ, sau này trở thành người yêu và trợ lý gần gũi nhất của ông. Lần đầu tiên tôi gặp họ cùng với nhau ở Trường Sa trong buổi chiều khiêu vũ để chiêu đãi Mao, được tổ chức bởi người lãnh đạo mới của tỉnh Trương Bình Hoa. Các cô phục vụ trên tàu hỏa cũng được mời đến, trong số đó có Trương Ngọc Phượng. Sau vài điệu nhảy Mao dắt tay cô vào buồng ngủ của mình, và gửi những cô gái trẻ theo ông lúc chiều về đoàn tàu.

Mao ở lại với Trương Ngọc Phượng tại Trường Sa hai ngày, và khi chuyến đi được nối lại, ông dắt cô từ nhóm toa ăn, nơi cô có danh sách, sang nhóm trục nhật trong phòng riêng của mình.

Mao không phải là người chỉ yêu một lần. Mọi lần, khi Giang Thanh vắng mặt, một vài cô gái lượn quanh ông, và ông bao giờ cũng ở lại với một trong số các cô này vài ba ngày. Thậm chí trong chuyến đi đầu tiên và chuyến đi cuối cùng với Trương Ngọc Phượng, khi chúng tôi sang ở biệt thự của ông, thì ông thường ở lại trên tàu hỏa. Ông thường luân phiên các cô gái như quân bài trong cỗ bài. Như thế, năm 1962, người ta gửi hai cô gái cho ông trong nhà khách ngoại ô phía đông Thượng Hải, nơi có một tổ hợp biệt thự lớn, Kha Thanh Thế xây dựng cho với Mao và những nhà lãnh đạo cao cấp khác giữa lúc thảm họa kinh tế.

Khu đất này nằm trong vùng đồng bằng có đồi bằng phẳng, từng thuộc về một nhà tư bản công nghiệp Thượng Hải. Vẫn còn giữ được những ngôi nhà kiểu Nhật bản đáng yêu, được ông này xây lên cho các tỳ thiếo Nhật bản của ông. Mao ngủ và nghỉ ở một trong số toà nhà mới, còn toà bên cạnh - có phòng nhảy, dùng lam nơi giải trí. Thường thường tất cả thời giờ tiêu khiển, Mao tiến hành ở câu lạc bộ Thanh Dương mới được nâng cấp chưa lâu mằn trung tâm khu phố Pháp cũ.

Ngay sau từ trưa ông đã thức giấc, chúng tôi đến đó bằng chiếc xe ô-tô chống đạn ZIC do Liên-xô sản xuất. Tại đấy Chủ tịch chăm chú đọc qua các tài liệu gửi đến cho ông hàng ngày, sau đó ông giải trí với các cô gái trẻ đến nửa đêm. Ông quay về khu ngoại ô miền đông khi đường phố tối đen không còn bóng người lúc hai, ba giờ sáng.

Tôi luôn luôn đi cùng Mao vào câu lạc bộ Thanh Dương. Ngồi trong chiếc xe cuối trong số ba chiếc xe bảo vệ Mao, theo sát chúng tôi, thường là hai quan chức. Giang Thanh khi đó cũng đang ở Thượng Hải, nhưng ở trong biệt thự và tới khi Chủ tịch quay về, bà vẫn đang ngủ. Lịch sinh hoạt của họ thay đổi đến mức họ ít khi gặp nhau.

Giang Thanh, tất nhiên, biết rằng chồng bà vui vầy với đám gái trẻ quanh ông ta, nhưng bà im lặng. Ông quay về biệt thự chỉ để che đậy mối quan hệ gia đình.

Tôi đi đến kết luận là Mao và vợ ông đã có sự hiểu nhau. Ông đồng ý để bà có vai trò công chúng nào đấy và thực hiện nghĩa vụ không rơi bà và cũng không ly dị. Giang Thanh, đổi lại, có nghĩa vụ không được phản ứng trước số lượng ngày một tăng lên các cô gái trẻ trong buồng ngủ của ông. Mao có những nguyên nhân quan trọng tin vợ mình - thiếu ông thì Giang Thanh chẳng là cái thớ gì. Và Giang Thanh, cuối cùng, có thể thỏa mãn hoài bão chính trị của mình.

Nhiều năm trôi qua, trước khi Trương Ngọc Phượng được Mao chấp nhận là người tin cẩn và quan trọng của mình. Cô ta gốc gác người làng Mông Đăng Thanh, tỉnh Hắc Long Giang (Mãn Châu). Bố cô là công nhân đường sắt. Vùng Mãn Châu bị Nhật chiếm đóng thời kỳ những năm 30. Và Trương Ngọc Phượng có một lần thú nhận với Mao là chính là do cô được sinh ra bởi mối tình của mẹ cô với một nha sĩ Nhật, mà bà làm hộ lý cho ông. Biết là Trương Ngọc Phượng mang nửa giòng máu Nhật, Mao lúc đó cũng suy nghĩ vẩn vơ liệu cô ta có phải là gián điệp Nhật không.

Tôi chẳng hề biết chuyện gốc gác của Trương Ngọc Phượng, nhưng cô chiếm được lòng tin của lãnh tụ không phải là một năm.

Mối quan hệ của tôi với Trương Ngọc Phượng đã không xuôi xẻ ngay từ ban đầu.

Sự va chạm không đáng kể đầu tiên xảy ra ngay sau cuộc họp ở Hàng Châu tháng 5 năm 1963, nơi Mao phát động chiến dịch cải tạo xã hội chủ nghĩa ở nông thôn. Chúng tôi trên đường về Bắc Kinh, Chủ tịch gọi tôi vào toa mình.

Mao ngồi trên giường, quấn chỉ khăn choàng, Trương Ngọc Phượng đứng sát góc nhỏ. Mao chỉ ngực trái và kêu đau.

- Tôi thấy người khó chịu - Mao nói.

Trên ngực trái có những nốt đỏ ửng kích thước bằng hạt gạo, nhưng nhiệt độ bình thường, hạch không cho thấy dấu hiệu viêm nhiễm nào cả.

- Chủ tịch có tình cờ gãi da không? - tôi hỏi.

Mao đã lâu không bị ngứa, và ông thường gãi hoặc tự cào mạnh đến mức da bị trầy ra. Đôi lúc ông yêu cầu cả nhân tình gãi nó. Tôi ngờ rằng các nhọt được tạo thành chính bởi điều này.

Sau lưng Mao, Trương Ngọc Phượng nháy mắt cho tôi, để tôi hiểu rằng tôi đoán không sai.

Vấn đề là vặt vãnh. Tôi bôi thuốc chống nhiễm trùng và che miếng gạc sát trùng lên nhọt.

- Mọi việc sẽ nhanh chóng ổn thôi - Tôi động viên Mao - Chẳng cần thuốc, chẳng cần tiêm đâu.

Nhưng tôi khuyên ông đừng động vào nhọt.

Ngay chiều hôm đó Mao lại gọi tôi vào toa của mình. Miếng gạc biến mất, và nhọt bị vỡ tung ra kích thước bằng hạt đỗ tương. Rõ rằng phải có ai đấy làm nó bung ra như thế. Miếng vải biến thành màu đỏ và cứng. Một đường màu hồng chạy từ vết thương nhỏ ở nách trái, hạch to lên. Mao sốt.

Tôi đề nghị tiêm peneciline. Mao phản đối. Ông ta muốn tôi trích nhọt. Nhưng điều này còn sớm quá. Sự trích để tháo mủ có thể làm bệnh nặng thêm. Tôi khuyên ông uống một vài viên tetracyline. Tôi lại nhắc ông đừng động chạm vào chỗ này nữa.

Tuy nhiên tôi cực kỳ bối rối. Mao nói thêm với tôi là theo yêu cầu của ông, Trương Ngọc Phượng đã gãi các mụn. Tôi không dám tin là người ta sẽ lại không động chạm thêm vết thương nữa, và lo rằng nhiễm trùng có thể phát ra. Tôi gọi Thạch Thụ Hán, giám đốc cục sức khoẻ trung ương. Thạch cũng lo lắng và ngay lập tức cũng thông báo việc xảy ra cho Chu Ân Lai. Chu thậm chí muốn cử bác sĩ khác giúp tôi chữa Chủ tịch.

Một bác sĩ khác từ quan điểm y học thấy chẳng cần thiết,nhưng Uông Đông Hưng chửi tôi là cứng nhắc và khờ khạo. Anh bảo Chủ tịch đừng gãi mụn, nhưng ông đã gãi nó. Mao có thể lại phớt lờ anh. Hãy bảo các bác sĩ khác đến đây. Họ chia xẻ trách nhiệm với anh. Nếu một cái gì đó xảy ra không như thế, các anh có thể che chở cho nhau. Chắc chắn một người không tự bảo vệ được đâu. Hãy tin tôi, đây không phải thuần tuý là vấn đề y học đâu.

Tôi buộc phải đồng ý. Tôi thông báo cho Mao rằng Bắc Kinh muốn cử thêm một bác sĩ để chạy chữa ông ta. Ông không phản đối Cơ Túc Hoa, đang lãnh đạo bệnh viện Bắc Kinh đến.

Bác sĩ Cơ Túc Hoa tức tốc bay tới và ngay trong chặng dừng chân đầu tiên đã được đưa lên đoàn tàu hỏa.

Lúc này thì sức khoẻ Mao xấu đi. Nhọt đã nổi lên đầu mụn bằng hạt điều Hy lạp, có năm hoặc sáu chỗ có mủ. Chân nhọt sưng to bằng quả đào nhỏ. hạch ở nách trái to lên.

Cơ Túc Hoa lo sợ. Trước đó ông chưa gặp Mao bao giờ. Mao theo thói quen vẫn hỏi đùa họ. Mao mời bác sĩ ngồi bên cạnh và hỏi tên tuổi và quê quán.

Bác sĩ có cái họ hiếm, và Mao tò mò, muốn biết bác sĩ có quan hệ họ hàng với nhà văn và nhà sử học nhà Tần - Cơ Lương Thi. Bác sĩ Cơ không biết điều này.

- Nghĩa là anh chỉ cố gắng là bác sĩ giỏi, chẳng chú ý đến lịch sử giòng họ nhà mình? - Mao nói, khuyến khích bác sĩ.

Cơ, tuy nhiên, chẳng thể nào yên tâm. Trán ông lấm tấm mồ hôi, tay run run. Trong quá trình khám cho Chủ tịch sự căng thẳng của ông tăng lên.

- Có ai đó chọc nhọt này ra - Ông nói, khi nhìn thấy chỗ vỡ, Mao và Trương Ngọc Phượng bỗng nhiên tỏ ra điềm tĩnh.

- Nặng đấy - bác sĩ Cơ nói thầm cho tôi, khi ông đang khám.

Chúng tôi biết rằng cần phải trích mủ, nhưng làm như thế rất nguy hiểm. Nhiễm trùng có thể dễ lan ra và thành nguyên nhân đe doạ tiềm ẩn tính mạng của người bị nhiễm bệnh.

Đây là một vấn đề bệnh hóc búa nhất tôi đã gặp trong suốt thời gian điều trị Mao trước đó.

Chỗ Mao ngủ quá chật không đủ chỗ để đặt máy móc thiết bị y tế và tôi cảm thấy rằng chúng tôi chưa cần các bác sĩ ngoại khoa, cứ tiếp tục chữa bằng tetracyline và chườm nước nóng. Mao và bác sĩ Cơ đều đồng ý, và chúng tôi đợi đến khi nhọt chín.

Chẳng bao lâu đoàn tàu chúng tôi có mặt ở Bắc Kinh. Chúng tôi trích hai mụn cho vỡ ra. Chảy ra nhiều mủ. Tuy nhiên hạch vẫn còn sưng. Ba ngày sau lại chích nhọt, giờ đây chỉ còn hạch là sưng thôi. Chỉ từ lúc đó Mao bắt đầu hồi sức. Đã là cuối tháng sáu.

Việc trích nhọt tiến hành tốt, nhưng thậm chí giữa tháng sáu vết thương vẫn chưa hoàn toàn kín miệng. Tôi chưa thỏa mãn. Giang Thanh giận tôi không để Mao đi với các nhà lãnh đạo cao cấp tới Bắc Đới Hà, nhưng tôi lo rằng nếu Mao cứ quyết bơi ở đó, thì vết thương bị nhiễm trùng trở lại. Và tôi biết rằng không ai có thể cản Mao đừng bơi ở Bắc Đới Hà. Vợ lãnh tụ cằn nhằn thiếu Mao, chẳng có một nhà lãnh đạo cao cấp nào đến đó cả. Họ khó có thể cho phép mình tiếp tục nghỉ phép, khi Mao bị bệnh còn đang nằm lại Bắc Kinh. Cái gì xảy ra nếu Mao đột nhiên muốn gặp một ai đó? Mất mùa hè, Giang Thanh bực tức.

Mao cũng nóng ruột, vì tôi không nói trước cho ông tình trạng bệnh nặng nhẹ như thế nào.

- Bây giờ anh mới cho tôi là tất cả mọi việc tốt đẹp - Mao nói, khi bắt đầu chích mủ - nhưng khi chúng ta trên tàu hỏa, anh động viên tôi là chẳng có gì nguy hiểm cả. Là bác sĩ, anh phải biết trước cả cái gì tốt và xấu chứ. Khi đó anh sẽ không bị xái. Lúc đầu, anh hứa rằng điều trị chỉ vài ngày, bây giờ thì mười ngày qua rồi mà tất cả vẫn chưa xong...

Tôi thông báo rằng tôi sẽ kiên trì hơn.

Cả Trương Ngọc Phượng cũng không hài lòng về tôi. Tôi biết cô ta cậy mụn Mao, không rửa tay, và cảnh cáo cô. Mao chửi rủa cô về điều này đến khi ông chết. Vì chịu trách nhiệm chính sức khoẻ của Chủ tịch là tôi, như thế tôi cũng không tha thứ cho Trương Ngọc Phượng về việc không nghe hướng dẫn của tôi.

Tôi không khi nào không cho phép cô ta không nghe lời tôi, vì thế mối quan hệ chúng tôi không trở thành tốt đẹp như thế đấy.

Chương 54

Tháng 5-1964, cuốn Trước tác của Mao Chủ tịch một cuốn sách nhỏ ghi lại những câu cách ngôn và những câu văn của Mao lần đầu tiên xuất hiện, khởi đầu cho sự tôn sùng Mao. Đồng thời, cũng trong thời gian này, đòi hỏi xây dựng một nền kinh tế kiểu mới có khả năng tồn tại được đã bị lãng quên. Chẳng ai thể hiện là đã rút ra được bài học từ chiến dịch đại nhảy vọt.

Sự sùng bái Mao bắt đầu.

Các nhà lãnh đạo đất nước chẳng học được gì trong thời gian thảm hoạ đại nhảy vọt

Trong sạch về tư tưởng - không phải chứng thực khoa học - là cái mà nó có giá trị.

Lâm Bưu coi trọng sự thuần nhất về tư tưởng hơn cả kiến thức chuyên môn. Ông là tác giả của khẩu hiệu Bốn điều trước tiên: trước tiên là con người, trước tiên là công tác chính trị, trước tiên là công tác tư tưởng và trước tiên là những sáng kiến năng động.

Mao rất thích kiểu bợ đở này và đáp bằng những lời khen. Ông nói:

- Bốn điều trước tiên của đồng chí Lâm Bưu thật là một sáng kiến tuyệt vời. Ai nói rằng người Trung quốc chúng ta không phát minh và sáng chế được mọi thứ.

Ông lệnh cho toàn dân - tất cả mọi người trong các trường học, nhà máy, công xã - phải học tập Lâm Bưu và Quân giải phóng nhân dân. Mao nhấn mạnh:

- Công lao đặc biệt quan trọng của Quân giải phóng nhân dân là ở chỗ tư tưởng chính trị của quân đội rất đúng đắn.

Quân đội đã thành lập những Ban công tác chính trị ở khắp nơi để truyền bá tư tưởng của Mao. Mao nói:

- Chỉ có thế chúng ta mới có thể phát động được tinh thần cách mạng của hàng triệu cán bộ và công nhân trong các ngành công nghiệp, thương mại và nông nghiệp của chúng ta.

Bỗng nhiên, cả đất nước Trung hoa say sưa nghiên cứu chính trị. Người ta đọc những tác phẩm của Mao và thậm chí còn học thuộc lòng cả những suy nghĩ tầm thường nhất của ông. Sự tôn sùng Mao lan tỏa trong các trường học, nhà máy và các công xã.

Và Người cầm lái vĩ đại đã trở thành chúa trời.

Nhưng không phải ai cũng đồng tình hoặc quảng bá cho sự tôn sùng Mao của Lâm Bưu. Những người có cách nhìn thực dụng và tỉnh táo trong hàng ngũ lãnh đạo cao cấp của đảng đã công khai chỉ trích Lâm Bưu. Đặng Tiểu Bình, Tổng bí thư ủy ban trung ương đảng và Lục Đỉnh Nhất, chủ nhiệm ủy ban tuyên truyền trung ương đảng cho rằng cuốn sách nhỏ màu đỏ đó về Mao là quá xoàng so với chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng của Mao hạ thấp giá trị của những tư tưởng đó.

Cả La Thụy Khanh, hồi đó là Tổng tham mưu trưởng và bí thư đảng của ủy bộ quốc phòng cũng tỏ ra hoảng hốt. Nếu tư tưởng của Mao Trạch Đông thực sự là tiến bộ nhất và thiên tài nhất, thì có nghĩa là cả chủ nghĩa Mác - Lê nin và Mao không thể phát triển hơn nữa được hay sao? La Thụy Khanh cho việc nghiền ngẫm cuốn sách đỏ là sự luyện tập trí nhớ một cách vô bổ.

Tiếp đó La Thụy Khanh lại mâu thuẫn với Lâm Bưu về quan điểm quân sự. Lâm Bưu vẫn khăng khăng cho rằng, chiến thuật du kích là con đường duy nhất để dành được thắng lợi trong cuộc chiến và ông viện cớ rằng tư tưởng quan trọng hơn vũ khí nhiều, lý tưởng cách mạng quan trọng hơn chiến lược nhiều.

Năm 1964, quan hệ Trung- Xô xấu đi, đến nỗi Trung quốc ngấp nghé một cuộc chiến tranh chống lại người anh cũ của mình. Lâm Bưu tuyên bố: trong cuộc chiến này, Trung quốc chỉ dành được thắng lợi khi quân đội được trang bị bằng tư tưởng Mao Trạch Đông. Trái lại, La Thụy Khanh thực tế hơn nhiều. Theo La Thụy Khanh, binh lính phải được trang bị vũ khí tương đối khá và ông muốn chuẩn bị cho quân đội Trung quốc quen với chiến lược chiến tranh hiện đại.

Dĩ nhiên, Mao không hài lòng với những cán bộ đảng đã lên án sự tôn sùng ông. Nhưng ông văn chưa đủ mạnh để trực tiếp ra tay với họ. Thay vào đó, ông lại giận cả chém thớt. Một trong những kẻ chịu đòn thay đó là Ban y tế trung ương.

Mùa thu năm 1964, trong khi ban lãnh đạo đảng vẫn đang cãi vã nhau về cuốn sách đỏ, thì Lưu Thiếu Kỳ mắc bệnh lao. Từ Vẫn Bắc thứ trưởng Bộ y tế thông báo cho tôi biết việc này. Tôi có nhiệm vụ phải cho Chủ tịch biết và viết một báo cáo chính thức cho ông về tình hình sức khỏe của Lưu Thiếu Kỳ.

Mao chẳng ngạc nhiên và cũng chẳng tỏ ra ngại, khi nghe báo cáo về tình trạng sức khỏe của Lưu Thiếu Kỳ. Ngược lại, ông nở một nụ cười mãn nguyện. Ông hỏi:

- Làm gì mà hoảng lên thế. Nếu đồng chí ấy bị bệnh thì đồng chí ấy phải nghỉ ngơi và các bác sĩ phải điều trị cho đồng chí ấy. Còn việc này không liên quan gì đến đồng chí cả. Đồng chí đừng có xen vào!

Nhưng bệnh của Lưu làm cho Mao hoạt bát hẳn lên. Nếu Mao không thể trực tiếp tấn công đối thủ của mình, thì ông có thể tìm mọi cách gây khó khăn cho Lưu Thiếu Kỳ. Ông lệnh cho Bộ y tế chấm dứt ngay những đặc ân về y tế cho các cán bộ cao cấp và không được cử những bác sĩ riêng cho họ nữa. Ban y tế trung ương, cơ quan có nhiệm vụ đặc biệt lo về vấn đề y tế cho các cán bộ cao cấp của đảng bị giải tán. Rồi Mao chỉ thị cho Bệnh viện Bắc Kinh, nơi chuyên điều trị những nhân vật quan trọng của đất nước, phải đổi tên thành Bệnh viện của những kẻ đầy tớ

Từ lâu, Mao đã chỉ trích Ban y tế trung ương và Bệnh viện Bắc Kinh. Có lần, ông phê phán lối sống của những cán bộ lãnh đạo: Những ông quan này sống trong xa hoa. Họ luôn được hưởng những ưu đãi về y tế. Hơi một tý, họ cũng được chăm sóc hết lòng.

Ban y tế trung ương sững sờ trước đòn đánh của Mao. Thạch Thụ Hán, trưởng Ban y tế trung ương kinh ngạc. Cả bộ y tế náo động. Giới lãnh đạo do Lưu Thiếu Kỳ đứng đầu rất bực tức.

Tuy không ai dám cả gan cưỡng lại lệnh của Mao, nhưng người ta cũng không thể đột nhiên bãi bỏ cơ chế cấp phát y tế cho các cán bộ lãnh đạo. Người ta phải tìm ra một giải pháp sao cho: một mặt, lệnh của Mao vẫn được thi hành; mặt khác chế độ chăm sóc y tế đặc biệt cho các cán bộ lãnh đạo vẫn được duy trì.

Sau những cuộc thảo luận liên tục giữa các đại diện của Ban y tế trung ương và Hội đồng y tế của chính phủ. rốt cuộc người ta đã đi đến một thỏa hiệp: Ban y tế Trụng ương cũng như Phân ban y tế chịu sự điều khiển của Ban y tế trung ương và bãi bỏ Ban An ninh ở Trung Nam Hải. Thạch Thụ Hán và Hoàng Thụ Trạch những người phụ trách Ban y tế trung ương, được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Y tế. Về cơ bản, họ vẫn đảm trách việc chăm sóc sức khỏe cho những cán bộ lãnh đạo. Đa số các bác sĩ riêng của cán bộ cao cấp, được bổ nhiệm về làm các trưởng khoa trong Bệnh viện Bắc Kinh. Họ sẵn sàng trở về Trung Nam Hải khi có lệnh. Mặc dù Mao chỉ thị cho Bệnh viện Bắc Kinh mở cửa đón tất cả mọi người, nhưng nó vẫn tiếp tục được dùng để điều trị cho cán bộ cao cấp. Bộ y tế hạn chế người được nhập viện để đảm bảo an toàn cho cán bộ cao cấp trong thời gian điều trị.

Dĩ nhiên, Mao vẫn có bác sĩ riêng, nhưng cơ quan cấp trên của tôi là Phân ban y tế ở Trung Nam Hải không còn nữa. Đó đó, một ủy ban Y học trực thuộc Bộ y tế đã được thành lập, ủy ban này có nhiệm vụ phối bợp và chỉ đạo nghiên cứu y học ở cấp cao nhất. Tôi được bổ nhiệm làm Phó bí thư cho ủy ban trên. Buổi sáng, tôi làm việc tại đó buổi chiều và buổi tối tôi lại trở về chỗ Mao ở Trung Nam Hải.

Tôi đồng ý rằng Mao cần phải có bác sĩ riêng, ông được phục vụ quen thế rồi.

Chỉ có nhiều vấn đề về sau này tôi cho là không đúng như thế.

Còn một điều nữa vẫn chưa được giải quyết: không ai trong ngành y tế muốn thấy Bệnh viện Bắc Kinh bị đổi tên thành Bệnh viện của những kẻ đầy tớ. Tuy nhiên, vì chính Mao đã ra lệnh đổi tên, nên chỉ có ông mới có thể bãi bỏ lệnh này. Theo Từ Vẫn Bắc và Thạch Thụ Hán.

Tôi thuyết phục Mao thay đổi ý định. Tôi thông báo cho Mao về việc bãi bỏ Ban y tế trung ương và việc thành lập ủy ban Y học trung ương. Tôi nói tiếp: Chỉ còn một vấn đề là cái tên Bệnh viện của những kẻ đầy tớ, nghe không được hay cho lắm. Bệnh viện được người Đức xây dựng từ những năm hai mươi và đã có tên là Bệnh viện Bắc Kinh. Chẳng lẽ chúng ta không thể giữ cái tên cũ lại được hay sao?

Mao không phản đối gì. Thế thì các đồng chí cứ gọi nó là Bệnh viện Bắc Kinh. Bây giờ công chúng cũng được vào là tôi vui rồi.

Việc thay đổi chế độ y tế cho hàng ngũ lãnh đạo cao cấp, chẳng ảnh hưởng gì đến cuộc sống riêng của Mao. Giang Thanh cũng vậy. Vì tình trạng sức khỏe, bà vẫn được rất nhiều y tá chăm sóc, còn tôi vẫn là bác sĩ riêng của Mao. Tuy buổi sáng tôi vẫn làm việc ở ủy ban Y học trung ương, nhưng nhiệm vụ của tôi ở dó vẫn không thể tách rời Mao. Do Mao hay bị viêm khí quản và cảm lạnh nên tôi cố công nghiên cứu phương pháp ngăn ngừa và điều trị hai chứng bệnh này.

Về cá nhân tôi, sự an bài mới đã dẫn đến hậu quả là gia đình tôi phải chuyển ra khỏi Trung Nam Hải. Vì Ban y tế trung ương không còn nữa, nên chúng tôi không có quyền ở lại trong đó. Nhưng chúng tôi ở gần nơi ở của Mao. Việc giải tán Ban y tế trung ương đã để lại nhiều căn phòng trống trong một tòa nhà tuyệt đẹp, được xây cất theo kiểu cổ ở phố Công Tiên, bên trong có nhiều khoảnh sân. Đó là nơi số phận xui khiến tôi gặp Phó Liêm Chương lần đầu tiên vào năm 1949, sau khi tôi trở về Trung quốc. Lý Liên, hai đứa con của chúng tôi và tôi được phân cho một căn hộ tiện nghi gồm bốn phòng trong tòa nhà này. Tôi rất hài lòng với cảnh vật xung quanh. Chiếc sân trong của chúng tôi được trồng nhiều hoa và những cây phong tín tử trắng như sữa trổ bông quanh năm. Khi mới dọn về đây, chúng tôi trồng thêm một cây chà là. Chẳng bao lâu, nó đã trĩu những quả ngọt. Ngoài ra, từ nơi ở của chúng tôi đến những địa điểm mà chúng tôi cho là quan trọng, như chợ bán thực phẩm ở Long Phú Tây và trung tâm thương mại náo nhiệt ở Vương Phủ Tinh rất tiện.

Cậu con trai lớn nhà tôi có thể đi xe đạp đi học, còn tôi được một tài xế đưa đến Trung Nam Hải rồi lại đón về. Trong thời gian chúng tôi chuyển nhà cũng là lúc sứ quán Ba Lan tân trang lại chỗ ở của họ, nên chúng tôi có thể mua lại những đồ gỗ cũ với giá rất phải chẳng, để trang bị cho căn nhà mới của chúng tôi.

Tôi chẳng hề thấy tiếc rẻ khi phải rời khỏi Trung Nam Hải, ở đó, nơi ở của chúng tôi không thể coi là nhà được, bởi vì chứng tôi phải khai rất nhiều giấy tờ mà vẫn không thể mời bạn bè hoặc họ hàng của chúng tôi đến thăm. Giờ đây, nếu tôi ngồi bên cửa sổ mà nhìn ra sân đầy những bông hoa tươi thắm, tôi có thể quên bẵng là chúng tôi đã từng phải rời bỏ ngôi nhà mà tổ tiên tôi đã để lại. Thậm chí quên cả nhóm Một và Mao nữa.

Nhưng việc giải tán Ban y tế trung ương ở Trung Nam Hải đã ảnh hưởng ngay đến Mao. Một đêm, vào lúc ba giờ sáng, ông muốn gọi tôi đến, nhưng lúc đó tôi đã về nhà ở phố Công Tiên rồi.

Hôm sau, Mao nói:

- Tôi không ngờ là chỉ thị của tôi lại hại chính tôi

Thế là tôi phải đặt một chiếc giường trong phòng làm việc của tôi ở Trung Nam Hải để ngay cả ban đêm tôi cũng sẵn sàng mỗi khi Mao cần. Tiếc là tôi thường phải ngủ lại đó, nên vẫn không có thời gian dành cho gia đình.

Quan hệ của Mao với Lưu Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình ngày càng xấu đi. Tháng 1-1965 Đặng Tiểu Bình tổ chức hội nghị công nhân bàn về vấn đề chống tham nhũng thối nát trong các cán bộ nông nghiệp với khẩu hiệu bốn sạch về 4 vấn đề vựa thóc, tài chính, sở hữu, chỗ làm việc...

Khi họp, Mao cảm thấy không quan trọng và Đặng Tiểu Bình khuyên Mao đừng đến. Mao không nghe, ông đến đó đọc bài phát biểu chứng minh rằng vấn đề ở nông thôn đó là mâu thuẫn giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội.

Lưu Thiếu Kỳ cắt lời Mao và cho rằng mâu thuẫn ở nông thôn không những chỉ là vấn đề giai cấp, đó là mâu thuẫn giữa 4 sạch và 4 bẩn phát sinh trong đảng và ngoài đảng.

Hôm sau, Mao đem bản hiến pháp Trung quốc và điều lệ đảng bắt đầu nói rằng mình có quyền phát biểu quan điểm với tư cách một công dân Trung hoa. Mao nói là một trong các đồng chí - ám chỉ Đặng Tiểu Bình - cản không cho ông tới cuộc họp, và người kia - ám chỉ Lưu Thiếu Kỳ - không cho ông bày tỏ quan điểm của mình.

Bầu không khí sặc mùi thuốc súng.

Kỳ họp Quốc hội lần thứ ba diễn ra từ ngày 21-12-1964 đến ngày 4-l-1965.

Trong Bản báo cáo hoạt động của chính phủ của Chu Ân Lai, Mao đóng góp thêm rất nhiều đoạn chứng tỏ ông vẫn nghĩ đến ý tưởng của chiến dịch đại nhảy vọt, mặc dù giờ đây ông trình bày điều đó dưới hình thức khác. Ông nói:

- Chúng ta không thể đi từng bước bằng con đường thông thường để đuổi kịp các nước khác. Chúng ta phải bỏ qua mọi khuôn mẫu, phải áp dụng những công nghệ tiên tiến, để trong một thòi gian ngắn đưa đất nước Trung hoa trở thành một nhà nước xã hội chủ nghĩa tiên tiến. vững mạnh. Đó là ý tưởng của chiến dịch đại nhảy vọt... Một nhà lãnh đạo cách mạng lớn của Trung quốc, vị tiền bối Tôn Dật Tiên của chúng ta, đã tiên đoán rằng, đầu thế kỷ này, Trung quốc sẽ có những bước tiến nhảy vọt.

Sau cái Tết ở Trung quốc năm 1965. Mao từ Bắc Kinh đi Vũ Hán. Trong số những người cùng đi với ông có hai cô thư ký riêng và Vương Hải Dung, cháu gái của em họ Mao - Vương Thanh Phương. Trên tàu, Mao luôn luôn được Trương Ngọc Phượng phục vụ. Đến Vũ Hán, vô số những phụ nữ quây quanh Mao và giành nhau sự ưu ái của Mao. Một buổi sáng Vương Hải Dung hớt hải đến phòng làm việc của tôi và phàn nàn:

- Tại sao đồng chí lại có thể để cho một người đàn bà như Trương Ngọc Phượng làm việc ở đây? Cô ta là một kẻ trơ trẽn, lố bịch và ăn nói láo xược với Chủ tịch. Tối hôm qua Chủ tịch nói với tôi là Trương Ngọc Phượng làm ông bực tức. Chủ tịch không còn trẻ nữa và chúng ta cũng không để cho Trương Ngọc Phượng thóa mạ Chủ tịch như vậy được. Nếu đồng chí không có biện pháp đối với cô ta, tôi sẽ báo cáo cấp trên.

Tôi nói:

- Đồng chí bình tĩnh. Hãy kể xem có chuyện gì xảy ra.

- Tôi không thể bình tĩnh được nữa. Tôi không thể chịu được khi Chủ tịch bị con người này hạ nhục.

Cô ta bỏ đi tìm Uông Đông Hưng.

Đúng lúc này, anh vệ sĩ Tiểu Chương bước vào và nói:

- Chủ tịch đang tức giận, Chủ tịch nói Trương Ngọc Phượng thật là quá quắt. Ông muốn triệu tập một cuộc họp để kiểm điểm Trương Ngọc Phượng.

Khi được nghe kể về việc này. Uông Đông Hưng bực bội nói:

- Lúc nào chúng ta cũng phải giải quyết những chuyện vớ vẩn như thế này sao? Làm sao chúng ta có thể vì việc này mà triệu tập một cuộc họp? Quan hệ riêng của Mao với bọn đàn bà thật rách việc. Phải quyết định như thế nào trong cuộc họp đây?

Nhưng Mao đã yêu cầu phải có một cuộc họp và vì vậy một cuộc họp cũng được tổ chức tại phòng ăn của ông, trong nhà khách. Chỉ lát sau, Uông Đông Hưng đã cáo lui và nhường lại chức chủ tọa cho tôi. Vương Hải Dung lặp lại lời buộc tội của cô ta.

Trương Ngọc Phượng cự:

- Khi tôi và Mao Chủ tịch cãi nhau. Ông đã chửi tôi và thậm chí còn chửi cả mẹ tôi, nên tôi mới chửi lại.

Khi Trương Ngọc Phượng định kể vụ cãi cọ đó được bắt đầu như thế nào, thì tôi cho rằng, cuộc họp nên tạm hoãn tại đây là hay hơn. Nếu không, cô ta sẽ còn kể tiếp về mối quan hệ tệ hại của cô ta và Mao. Nếu tôi để cho cuộc họp tiếp diễn, có lẽ Mao sẽ có cảm tưởng rằng một số người trong chúng tôi muốn can thiệp vào đòi tư của ông, mặc dù cuộc họp do chính ông yêu cầu.

Nhưng Vương Hải Dung vẫn cương quyết và đòi phải có một quyết định. Tôi cảm thấy tình hình có vẻ căng, nên giao lại cho Uông Đông Hưng để ông ta phân tích cho Vương Hải Dung. Ngoài ra, tôi yêu cầu y tá trưởng là Ngô Từ Tuân phải thuyết phục Trương Ngọc Phượng đến gặp Mao và tự kiểm điểm.

Vương Hải Dung vẫn không bằng lòng với cách giải quyết của chúng tôi. Cô ta phê phán tôi và Uông Đông Hưng là thiếu công bằng. Cô bực tức lên đường trở về Bắc Kinh.

Còn Trương Ngọc Phượng vẫn ấm ức. Cô chất vấn tại sao cô phải tự kiểm điểm trước Mao, ông đã chửi mẹ cô cơ mà. Trương Ngọc Phượng rời nhà khách và lên đoàn tàu của Mao.

Chẳng bao lâu sau, tình hình trở lại bình thường.

Sau đó ít lâu, Mao bị nhiễm lạnh khiến ông bị viêm phế quản, ho và sốt. Mặc dù tôi đã giảm được nhiệt độ và những trận ho của ông, nhưng Mao lại bị viêm thanh quản và không thể nói được. Vì sợ bị câm lâu dài. nên ông nài nỉ tôi hãy chữa cho ông. Tôi giải thích cho ông rằng, phải đợi đến lúc bệnh viêm phế quản thuyên giảm đã. Nhưng ông cứ khăng khăng đòi được điều trị.

Tôi điều trị ông bằng phương pháp vật lý trị liệu, nhưng ông bỏ cuộc ngay sau buổi đầu tiên, nên tôi đã pha chế một thứ được liệu từ những thảo được của Trung quốc vốn được coi là rất hiệu nghiệm. Chỉ sau hai ngày ông đã có thể nói được vài câu, sau ba ngày nữa ông đã nói chuyện được bình thường. Ông đòi đi bơi. Ông bỏ ngoài tai lời khuyên của tôi và nói:

- Tất cả những phương pháp điều trị của đồng chí bằng y học rrung Quốc hay y học Tây phương thực ra chẳng có tác dụng. Bơi là phương pháp điều trị tốt nhất.

Nói rồi ông bỏ đi đến bể bơi và bơi vài vòng.

Sau ngày lễ mồng một tháng 5 năm 1965. Mao quyết định đến thăm Tinh Cương Sơn, một vùng giáp ranh giữa tỉnh Hồ Nam và Giang Tây. Đó là nơi ông lập căn cứ du kích hồi năm 1927 và cuộc cách mạng của ông bắt nguồn từ đó.

Chúng tôi đi tàu đến Trường Sa, thuộc tỉnh Hồ Nam, và từ đó lại đi tiếp bằng ô tô. Vì còn giận dỗi, nên Trương Ngọc Phượng không chịu đi cùng. Qua chuyến ngao du đến Tinh Cương Sơn, căn cứ địa cũ của Mao, ông muốn đổi mới lại đảng và quân đội trong trường hợp chính phủ trung ương không chịu nghe theo ý kiến của ông. Chuyến chu du này cũng là một phần trong chiến dịch lâu dài chống lại đối thủ của Mao là Lưu Thiếu Kỳ.

Trong chuyến đi, bí thư tỉnh ủy tỉnh Hồ Nam cùng đi với Mao. Không có nhân vật nào của tỉnh Giang Tây cùng đi trong chuyến đi này, bởi vì Uông Đông Hưng đã biết rất rõ những nơi chúng tôi muốn tới thăm. Trước kia. trong thời gian cải tạo gần năm năm, Uông Đông Hưng đã từng làm phó tỉnh trưởng tỉnh này. Chúng tôi nghỉ đêm tại huyện Trác Lâm ở Hồ Nam. Ban hành chính huyện phải dọn những phòng làm việẹ của họ để lấy chỗ cho chúng tôi. Khắp các phòng. muỗi bay như trấu. Chúng tôi cũng có lọ xịt côn trùng, nhưng chỉ có Mao mới được dùng nó. Còn chúng tôi phải đốt cây cỏ để đuổi muỗi và phải ngủ trong những chiếc màn bằng vải gai dày đầy khói. Sáng hôm sau tôi cảm thấy người nôn nao.

ở Tinh Cương Sơn, chúng tôi sống trong một nhà khách hai tầng trong làng Mao Bình, cạnh một cánh đồng lúa. Phía nam của làng có một cửa hàng bán đồ thủ công. Trong một cãn phòng có bày một chiếc đòn gánh, nghe nói nguyên soái Chu Đức đã dùng để gánh nước trong những năm hai mươi. (Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa, người ta nghe nói Lâm Bưu đã sử dụng chiếc đòn gánh này - một ví dụ nữa cho việc bóp méo lịch sử trong thời kỳ này)

Tinh Cương Sơn có vô số những rừng tre và trong một xưởng làm giấy, một loại giấy trắng tinh có thể nhìn xuyên qua được đã được sản xuất từ tre. Loại giấy này tôi đã từng biết đến từ thời niên thiếu.

Ngày 29-5, chúng tôi rời Tinh Cương Sơn và giữa tháng 6, chúng tôi lại có mặt ở Bắc Kinh. Mao vẫn tỏ ra bất bình với Lưu Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình, vì vậy ông lại chuẩn bị tấn công Bộ Y tế. Ngày 26. 6. 1965, ông nói với tôi:

- Tôi muốn đồng chí thông báo cho những người trong Bộ y tế rằng, họ chỉ đáp ứng được nhu cầu y tế cho khoảng 15% dân chúng. Trong số 15% này, những ông lớn của nhà nước và địa phương được cung cấp chu đáo nhất. Có lẽ Bộ y tế cho rằng, chỉ cần thỏa mãn nhu cầu của các ông lớn này là đủ. Nhưng đại đa số nhân dân ở nông thôn chẳng được chăm sóc gì về y tế - không có thuốc thang, không có bác sĩ. Tôi định tặng cho Bộ y tế một bài thơ, rằng sự cung cấp y tế của họ chỉ dành cho những cán bộ cấp cao. trong khi những người nông dân chẳng được ai đoái hoài tới.

Mao nói tiếp:

- Bộ y tế không phục vụ nhân dân. Đó không phải là một bộ của toàn dân. Nó chỉ chăm lo cho nhân dân ở thành thị và những nhân vật tai to mặt lớn. Vậy, chúng ta đặt cho nó một cái tên khác: Bộ y tế cho các thành phố, Bộ y tế cho các ông lớn. Các bệnh viện của chúng ta có đầy đủ những máy móc, y cụ tối tân, nhưng chúng chẳng được dùng cho những người dân ở nông thôn. Chúng ta đào tạo ra những nhà y khoa để họ phục vụ cho các đô thị. Nhưng Trung quốc có tới 500 triệu nông dân.

Mao yêu cầu phải cải tổ toàn bộ hệ thống y tế, hướng vào phục vụ quần chúng thay vì những cán bộ cao cấp, hướng về nông thôn thay vì các đô thị.

Kể cả việc đào tạo y khoa ông cũng muốn cải tổ. Ông quả quyết:

- Các sinh viên y khoa không cần đọc nhiều sách đến như vậy! Những thầy thuốc nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung quốc như Hoa Đào và Lý Thời Trân chưa bao giờ học đại học cả. Thực ra chỉ cần tốt nghiệp phổ thông là đủ để học ngành y rồi. Người ta có thể thu nhận được những kiến thức y khoa tốt nhất trong thực hành.

Mao nói:

- Loại bác sĩ mà chúng ta cần ở các làng xã không cần phải được đào tạo cao siêu. Anh ta giỏi hơn những thầy phù thủy là đủ.

Mao chỉ trích Bộ y tế cũng vì họ đã tốn kém rất nhiều sức lao động và của cải vào việc nghiên cứu những căn bệnh lạ, mà không quan tâm đến những biện pháp phòng ngừa và điều trị những bệnh thông thường. Mao giải thích:

- Tôi không muốn nói chúng ta không cần nghiên cứu y học, mà chúng ta cần phải sử dụng phần lớn những phương tiện của chúng ta đáp ứng cho nhu cầu của quần chúng.

Ông chuyển đề tài:

- Và còn một chuyện lạ nữa. Các bác sĩ lúc nào cũng mang khẩu trao mỗi khi điều trị cho bệnh nhân. Có phải họ sợ họ sẽ truyền những căn bệnh mà họ có cho bệnh nhân không. Không! Tôi nghĩ rằng họ sợ bị lây bệnh của bệnh nhân. Theo ý tôi, các bác sĩ chỉ nên mang khẩu trao khi nào thực sự cần thiết. Bằng không họ sẽ xây lớp rào ngăn cách giữa bác sĩ và bệnh nhân.

Ông còn muốn đề nghị một điều nữa: ông muốn bổ nhiệm những y, bác sĩ mới ra trường, chưa có kinh nghiệm gì về nghề nghiệp vào những bênh viện của các thành phố. Những bác sĩ già dặn, nhiều kinh nghiệm phải được đưa về nông thôn.

- Trong tương lai các nhà y khoa của chúng ta phải đặt trọng tâm công việc của họ ở các làng xóm.

Tôi bàng hoàng về sự công kích của Mao đối với những nhà y khoa. Nhưng Mao chỉ thị cho tôi phải thông báo cho Bộ y tế những ý kiến của ông. Tôi soạn lại một bản hồi ký dài về cuộc nói chuyện của chúng tôi, rồi lập tức nộp cho Bộ Y tế. Hồi đó, tất nhiên tôi không dám nghĩ tới một điều, trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa cái Chỉ thị ngày 26 tháng 6 này lại được dùng làm cơ sở để phát động một chiến dịch sẵn sàng phục vụ của những thầy thuốc chân đất trên phạm vi toàn quốc. Những kẻ cực đoan đã sử dụng chỉ thị này để xúi giục đấu tranh giai cấp trong ngành y tế và phá hoại hệ thống y tế của Trung quốc.

Ngoài ra, hồi đó tôi không thể nghĩ rằng, Mao sẽ điều tôi về nông thôn.

Việc giải tán và tổ chức lại Ban y tế trung ương đã tạo ra những căng thẳng và hỗn loạn mà trong sự căng thẳng và hỗn loạn đó, những ý nghĩ của Mao đã hoàn toàn lắng xuống. Mao ra lệnh chấm dứt sự ưu đãi y tế đối với cán bộ lãnh đạo, khi ông biết Lưu Thiếu Kỳ mắc bệnh lao. Tất cả những người trong nhóm Một chúng tôi đều biết rằng, hành động này của Mao đối với cơ chế y tế cũng chính là một đòn giấu mặt nhằm đánh vào Lưu Thiếu Kỳ. Trước những sự kiện này, Điền Gia Anh rút ra một điều: Bây giờ vẫn còn quá sớm để có thể khẳng định Lưu Thiếu Kỳ sẽ là người kế nhiệm Chủ tịch. Chúng ta cũng còn chưa biết một điều, không phải Mao luôn luôn ủng hộ Lưu Thiếu Kỳ. Hôm nay nói thế này, mai nói thế khác. Không ai có thể hiểu ông ta nghĩ gì.

Chúng tôi đâm ra nghi ngờ chính mình. Tôi không bao giờ nói với ai rằng chính căn bệnh của Lưu Thiếu Kỳ đã khiến Mao cải tổ hệ thống y tế.

Những ai nghe được lời chế giễu của Mao nhằm vào Lưu Thiếu Kỳ, không bao giờ dám nói lại với người khác, trừ những người trong cuộc. Người duy nhất tôi chia xẻ ý nghĩ, đó là Uông Đông Hưng.

Chương 55

Cuối tháng sáu 1955, một vài ngày sau khi tôi thay mặt của lãnh tụ phát biểu kêu gọi các bác sĩ giỏi đi xuống làng, Mao gọi tôi.

- Đấu tranh giai cấp ở nông thôn trở nên gay gắt - ông nói- Chiến dịch bốn sạch sẽ thổi bùng đám cháy rừng đấy. Nhưng tất cả nhóm Một hãy còn ở đây. Điều này không tốt. Cần giúp đỡ nông thôn.!

Mao muốn Uông Đông Hưng chỉ huy một đội của nhóm Một tham gia chiến dịch cải tạo xã hội chủ nghĩa ở những vùng thôn quê hẻo lánh. Thủ trưởng của Uông, bộ trưởng công an Tạ Phú Trị đứng đầu độ đã lên đường.

Bây giờ đến lượt chúng tôi.

Chúng tôi nhận chỉ thị của Chủ tịch như một hình phạt. Cái mà chúng tôi làm như thế làm Chủ tịch không hài lòng? - Uông Đông Hưng cười khảy, khi tôi mang tin tức này cho ông. Điền Gia Anh và tôi đã tin rằng chúng tôi sẽ không trở lại. Việc phục hồi bộ máy xảy ra đơn giản - gửi người xuống vùng hẻo lánh để sửa chữa, sau đó bổ nhiệm việc khác. Chính Diệp Tử Long và Lý ẩm Kiều đã phải rời bỏ cương vị công tác từ mùa đông 1960. Chúng tôi sợ rằng số phân tương tự dành cho chúng tôi.

Mao muốn gần như toàn bộ nhóm Một ra đi. Chỉ giữ lại Thư ký Hứa Diệp Phụ và trực nhật Chu Phúc Minh. Giang Thanh cũng không phải đi. Bệnh tật của bà trước tương lai của những khó khăn đột nhiên tái phát.

Điền Gia Anh thấy trong sự ra đi của chúng tôi có một cái gì đấy tích cực. Tình hình chính trị ở Bắc Kinh căng thẳng hơn. Không ai trong chúng tôi biết cái gì có thể xảy ra ngày mai, nhưng tất cả sợ rằng chẳng có điều gì tốt đẹp chờ đợi chúng tôi. ít nhất, việc trở lại nhóm Một là khá xa.

Dù vậy chúng tôi không vui vì chuyến công tác này, do Uông Đông Hưng chỉ huy, đang lo cuống chân.

Mao thúc chúng tôi và Uông cuối cùng quyết định chúng tôi sẽ đến vùng Điền Sơn, quê ông.

Tôi không an tâm rằng ai sẽ thay chỗ tôi khi tôi ra đi. Tôi muốn trong thời gian ấy chăm sóc Mao là Hoàng Thụ Trạch, một trong số thứ trưởng Bộ y tế.

Nhưng Mao vẫn cằn nhằn về hệ thống y tế, tính để bụng của các đồng nghiệp của mình. Mao khẳng định, nói chung, sẽ làm việc không cần bác sĩ.

- Sức khoẻ tôi tốt hơn rồi - Mao khẳng định - Tôi không cần bất kỳ sự chăm sóc sức khoẻ nào cả. Tôi không giống lũ quan lại, những người cứ mỗi giờ lại đo huyết áp và mạch đập. Tôi không muốn phục dịch sức khoẻ của mình. Tôi không cần Hoàng Thụ Trạch. Chỉ cần các y tá là đủ. Nhưng không phải từ bệnh viện Bắc Kinh.

Ngô Từ Tuấn đi cùng chúng tôi. Mao muốn thay thế chỗ cô là một y tá mới từ quân y viện.

Bộ Thụy Thành, phó giám đốc quân y viện này, được tâng bốc khi Mao đòi một cô y tá. Sự thật, chỗ chúng tôi không có y tá lành nghề - Bộ Thụy Thành nhấn mạnh, khi tôi đồng ý việc này. Chả lẽ ông ta đúng. Thậm chí bản thân Bộ Thụy Thành không có bằng bác sĩ. Ông ta là bào chế viên ở Hồng quân.

Bộ Thụy Thành yêu cầu chúng tôi chọn một y tá cần thiết trong hai cô, có kinh nghiệm phục vụ tướng lĩnh cao cấp. Cả hai đều giống nhau - một cô trầm tính và thẹn thùng, cô kia nhẹ nhàng trong ăn giao tiếp và phúc hậu.

Chúng tôi cho Mao xem ảnh họ và yêu cầu ông quyết ai trong số họ đến với ông. Ông chọn cô gái ăn nói nhẹ nhàng Lưu Thảo Dương. Cô ta trông dễ coi - Chủ tịch nói.

Đội công tác của chúng tôi xuống nông thôn vào đầu tháng sáu. Trước khi chúng tôi tới Điền Sơn, ở đó có hơn một trăm người. Bổ xung vào các nhân viên cục bảo vệ trung ương, đơn vị quân đồn trú, và quân pháo binh, đảng bộ tỉnh Giang Tây cũng gửi đại diện của mình.

Cả Lý Nạp, con gái Mao cũng đi, có người đi kèm hoặc là bảo vệ hoặc là cần vụ.

Quan hệ của tôi với Lý Nạp căng thẳng từ Hội nghị 7000 cán bộ, khi người ta gọi tôi về Bắc Kinh để tôi khám cho cô bé. Lý Nạp học ở khoa sử, đại học tổng hợp. Tôi tới, tin là thấy con gái Mao bị bệnh cảm nặng. Chính Lý Bình, hiệu phó và là bí thư đảng của trường thông báo cho tôi điều này. Ông ta và bí thư đảng ủy khoa, khi gặp tôi, tỏ vẻ lo âu. Họ là những người cực kỳ lịch sự, luôn mồm xin lỗi là không mời tôi sớm hơn. Chính họ cũng vừa mới biết về bệnh tật của con gái Chủ tịch. Lý Nạp vẫn đang giận dữ. Cô ta giận dữ là tôi đến hơi lâu, kêu thét là không ai chăm sóc cô ta và không ai để ý xem cô ta sống hay chết.

Tôi có cảm giác rằng miệng cô ta không bao giờ đóng cả.

Cuối cùng tôi không nhịn được.

- Cô hai mươi mốt tuổi rồi đấy - Tôi cao giọng - Cô không phải trẻ con. Cô ốm và lãnh đạo đại học tổng hợp tới thăm cô. Cô còn muốn gì nữa? ở đây đào tạo hơn 10 nghìn sinh viên. Nếu tất cả họ họ đều làm như cô, thử hỏi liệu lãnh đạo cả cô có thể điều khiển trường đại học tổng hợp được không?

Ngòi lửa của tôi làm cô giận hơn. Cô hờn dỗi như một đứa trẻ lên ba. Lý Nạp vẫn không nguôi chửi bới tới khi tôi đẩy cô vào trong xe chở thẳng đến bệnh viện. Trên đường Lý Nạp tiếp tục la thét và cấu xé, dường như muốn nhảy ra khỏi xe.

Cảnh sát đã hai lần dừng xe sợ rằng ở đây có một cái gì đó không phải thế.

Về sau, khi nghe tôi nói lại, Mao tức giận

- Bệnh viện Bắc Kinh dành cho cán bộ cấp cao - Mao nhắc - Sao lại chữa Lý Nạp?

Tôi giải thích rằng bệnh viện thường không nhận bệnh nhân bị cảm. Còn việc đưa cô ta vào Trung Nam Hải tôi e rằng rằng cô ta có thể làm lây bệnh. Người ta nhận Lý Nạp vào bệnh viện vì rằng cô là con gái Chủ tịch.

Mao không muốn con cái ông có đặc quyền, và nói với tôi điều này. Sau đó ông hỏi Lý Nạp, Lý Mẫn và Mao Viên Tân nuôi ở đâu, đến Trung Nam Hải khi nào.

Tôi nói rằng họ ăn ở nhà ăn của ông, bếp trưởng của Chủ tịch lo nấu cho cả họ nữa.

Mao không hài lòng. Bảo Uông Đông Hưng từ nay trở đi không cho phép chúng ăn ở bếp của tôi. Chúng phải ăn ở nhà ăn tập thể.

Dù rằng đây là lệnh của Mao, các đứa con và cháu ông nghĩ là tôi xúi bẩy.

Cả Giang Thanh cũng cáu tôi. Bà nói rằng tôi đối xử với con gái bà một cách thô bạo, vì tôi mà con bé mất đặc quyền.

Giang Thanh đòi Mao thải tôi. Mao không nghe, nhưng mâu thuẫn về việc này chưa chấm dứt. Khi Mao đề nghị tôi cư xử tốt hơn với Giang Thanh và Lý Nạp, tôi trả lời rằng Lý Nạp - bị động kinh và người thường cũng không thể làm cô hài lòng. Từ sáng đến tối Lý Nạp khác hẳn vói Lý Mẫn mềm tính và có giáo dục.

Mao không thích lời tôi, dù rằng ông, tất nhiên, biết đó là sự thật trần trụi.

Giờ đây, chắc lẽ muốn chứng tỏ rằng con cái của mình không có tí chút đặc quyền nào cả mà ông đưa Lý Nạp về nông thôn cùng chúng tôi.

Ngay từ lúc bắt đầu, đoàn chúng tôi ở Giang Tây tỏ ra sai lầm. Việc gửi các người cao cấp hưởng đặc quyền Bắc Kinh ra hiện trường để tiến hành chiến dịch chống sự tha hoá và cổ vũ đấu tranh giai cấp, là điều ngớ ngẩn. Chúng tôi đi hàng nghìn dặm bằng tàu hỏa và ô tô bằng tiền của chính phủ. Chúng tôi sống trong nhà khách, chính phủ trả tiền, và ăn thực phẩm do người khác trả tiền. Nói khác đi, con đường của chúng tôi về nông thôn và công việc ở đó tốn không phải ít tiền. Và như thế không những chỉ với nhóm chúng tôi.

Việc đưa hàng trăm nghìn người thành phố xuống những nơi hẻo lánh không tính đến sự tốn kém cho nhà nước, làm thế đến mèo cũng phải khóc. ở Điền Sơn chúng tôi chia làm 4 nhóm, mỗi nhóm nhận một làng. Sau thất bại đại nhảy vọt công xã nhân dân đã tan rã thành những đội sản xuất - mỗi làng có một đội. Đội lại lần lượt bao gồm các tổ sản xuất.. Vương Nhiệm Trọng, phó giám đốc cục bảo vệ trung ương, và tôi phụ trách nhóm đến làng Thạch Tư.

Hợp nhất với chúng tôi là hai cơ quan địa phương - nhân viên công an và bí thư đảng vùng Điền Sơn. Tôi rất thích cả hai. Họ không phàn nàn khó khăn mà chúng tôi đang bơi và chúng tôi cư xử với nhau rất thân hữu.

Nông dân làng Thạch Tư nghèo và lạc hậu đến mức tôi không hình dung được. Tôi quay về Trung quốc 16 năm trước đây, mười một năm làm việc với Mao. Công việc của tôi tạo cho tôi điều kiện biết tất cả các tin tức bí mật. Tôi biết về sự thiếu thực phẩm và nạn đói, do đại nhảy vọt gây ra. Tôi biết rằng làng rất nghèo. Nhưng những người nông dân này còn nghèo dưới mức nghèo. Họ ăn mặc quần áo bằng vỏ cây đã sờn. Thức ăn của họ là gạo chưa sát vỏ không thể ăn được và cuộng rau cằn cỗi chứa đầy cát.

Nông dân sống trong những nhà mái ngói chẳng có giường chiếu gì cả; con đường duy nhất là một lối hẻm, sau khi mưa thì biến thành vũng bùn.

Làng Thạch Tư không có trường, và tôi không nhìn thấy báo, tạp chí hoặc là một quyển sách ở đó. Phần đông những người lớn tuổi là thất học, số phận này cũng truyền cho những đứa trẻ của họ. Trường học gần nhất cách đó vài dặm, và chỉ có một số ít trẻ con nhận được vào dù rằng chỉ là sơ học.

Tổ chúng tôi 4 sạch quyết định chiếu một bộ phim của những năm sáu mươi.

Chúng tôi đặt máy chiếu trên phố để thu hút nhiều người, đồng thời một số từ xa kéo tới được xem. Số đông trong số họ đây là lần đầu tiên trong đời được xem phim.

So với nông dân chúng tôi xem ra giàu hơn. Để giảm bởi sự ngăn cách, chúng tôi đổi quần áo thành phố lấy những quần vải bông và xà cạp do quân nhu cấp cho. Và những người dân thôn quê ghen tỵ với quân phục chúng tôi đang mặc: nó không có miếng vá.

Khi tôi nói chuyện với một ông già, mặc một chiếc áo da chưa thuộc. Ông vuốt ve chiếc áo khoác của tôi và nói:

Đây này, nếu như tôi có chiếc áo khoác như thế này, khi ấy tôi biết chính xác rằng chủ nghĩa cộng sản đã đến nước ta.

Chúng tôi đã là nguồn tò mò không dứt đối với dân làng. Đặc biệt Vương Nhiệm Trọng làm họ ngạc nhiên. Nông dân trong làng ốm đói, và mỗi lần, khi Vương to béo xuất hiện trên phố, thì người lớn vây quanh ông và hỏi xem ông ăn gì mà béo đến vậy, còn trẻ con thì rồng rắn chạy theo ông dường như ông là người từ hành tinh khác.

Những người dân thôn dã không biết nổi tên ông, Họ gọi ông là Đà Phật - một người rất béo.

Theo cắt đặt của Mao, chúng tôi phải sống, tồn tại, ngủ và làm việc cùng với nông dân. Nhưng dân làng lại quá nghèo đén mức không thể nhận khách lạ được. Họ thể hiện lòng hiếu khách khách đúng bằng khả năng cho phép họ. Họ xếp cho chúng tôi ở trong một hà kho tồi tàn.

Chúng tôi bằng cách nào đấy trang bị những chiếc chõng bằng gỗ, thay cho đệm, chúng tôi khâu mền chăn, vải vụn và nhồi cỏ vào bên trong. Chúng tôi tổ chức bếp ăn riêng, và vì đã đến để gột bỏ khỏi đặc quyền và sống như quần chúng lao động sống, ăn những thứ mà nông dân ăn, nghĩa là gạo chưa gĩa.

Trong tổ tôi có 12 gia đình. Họ cày cấy gần 50 mẫu (Trung quốc) đất Ngoài ra, mỗi gia đình được chia mảnh đất rau xanh để trồng rau cho gia đình dùng. Không có ô tô, không có gia súc cày kéo, thiếu cả dụng cụ đơn giản nhất cho nghề nông. Chúng tôi lao động trên cách đồng sử dụng tay, vai và chân.....

Công việc chán ngắt và mệt nhọc. Đất đai ít và phương pháp canh tác thô sơ không cho phép họ thu hoạch nhiều nông phẩm. Sau khi trả thuế cho nhà nước, người nông dân hầu như chẳng còn gì trong tay.

Đâu đó ở thế giới khác không học và kỹ thuật phát triển làm giảm nhẹ sức lao động của con người, tăng thu hoạch. Nhưng ở đây, trong ao tù Giang Tây, nông nghiệp Trung quốc đã không thay đổi trong suốt hàng nghìn năm. Nói chuyện về đại nhảy vọt chỉ gây ra sự ghê tởm.

Đầu óc tôi rối tung lên, vì sao Trung quốc không thể hiện năng lực và trí tuệ của mình để làm ra những máy móc nông nghiệp tiết kiệm sức lao động để đưa nông dân thoát ra khỏi cảnh bần cùng, lạc hậu và đói nghèo. Khi tôi thú nhận với Uông Đông Hưng rằng tôi không thể hiểu vì sao 16 năm sau cách mạng nông dân vẫn nghèo như thế, ông nói rằng ở chỗ khác người ta còn sống lại tồi hơn thế này.

Trong điều kiện nghèo nàn này, hoạt động của chúng tôi phải là cổ vũ cuộc đấu tranh giai cấp. Chiến dịch 4 sạch đòi hỏi chúng tôi theo dõi và xác định những yếu tố tham nhũng của cán bộ và những người lãnh đạo noong nghiệp, dường như làng này từng có lúc giàu có, dường như đây là sự tham nhũng, mà không phải là chính sách đại nhảy vọt dẫn đến tai hoạ ba năm thắt lưng buộc bụng. Xác định được rằng những người lãnh đạo tham lam độc ác chỉ làm cái gì để họ giàu thêm: lấy đi ngũ cốc mà nông dân làm ra, sử dụng tài sản công hữu vào những nhu cầu cá nhân và tất cả lừa dối người nông dân cùng đinh.

Dĩ nhiên, sự thối nát vẫn tồn tại. Nhưng tìm nó trong đội nghèo đói này là điều ngu xuẩn. Không ai trong chúng ta là những người xét lại. Vâng, chúng tôi không thể đọc sách. Chúng không hề có. Người nông dân, đảm nhận công việc kế toán lại là thất học và không biết tiến hành hạch toán như thế nào. Có lẽ họ chẳng cần điều này. Những người nghèo tăm tối, họ sống và làm việc có lòng tin, và họ biết rõ lẫn nhau. Họ biết cái gì mỗi người có, cái gì mỗi người được hưởng và đội làm cái gì.

Đội trưởng không thể kiếm lợi từ tham nhũng, thậm chí nếu anh ta muốn. Làm điều này chỉ có các quan chức cao cấp - công xã, khu, và tỉnh. Chính họ thu hoa quả trong điều kiện họ tạo ra, nhận hối lộ, kiếm lợi. Họ, xét theo bản chất, có quyền lực vô biên - đặt ra mức thuế cho nông dân, bắt nông dân phải làm cái gì mà họ cho rằng cho rằng có lợi cho bản thân họ. Quyền lực và sự vô trách nhiệm làm hư hỏng họ.

Đấu tranh giai cấp, theo Mao, vẫn còn tiếp tục, là cuộc chiến đấu giữa địa chủ và nông dân nghèo và giữa phong kiến và chủ nghĩa xã hội, giữa tư sản và giai cấp công nhân là thảm khốc. Trong thời gian cải cách ruộng đất, ngay sau khi những người cộng sản nắm quyền lực, ở nông thôn tất cả dân làng đều được đeo mác giai cấp. Ai, người ta gọi là địa chủ và phú nông, đều bị mất tất cả sở hữu tư nhân của mình. Và những người trong gia đình, như được giải thích, cần phải cải tạo bằng lao động nặng nhọc. Theo chu kỳ, đặc biệt là những ngày lễ lớn, họ tập trung địa chủ và phú nông ít nhiều giàu có thành từng nhóm, lãnh đạo địa phương lên lớp cho họ về những tội ác trong quá khứ. Cứ mỗi lần, khi trong làng xảy ra một cái gì đó không hay - chẳng hạn xuất hiện bệnh lở móng gia súc, thì nghiễm nhiên các địa chủ cũ và phú nông lại bị nghi ngờ. Người ta thẩm vấn họ với sự thích thú và luôn luôn theo dõi họ.

Một người nông dân chăm chỉ lao động trong làng, người làm việc từ bảnh mắt đến tối mịt bị dán cái nhãn con địa chủ, được chỉ định một mảnh đất cằn cỗi nhất. Ông không bao giờ mở miệng kêu ca. Nhưng nghịch lý ở chỗ: thực tế ông không phải con trai của địa chủ. Ông được sinh ra trong một gia đình nghèo trong làng, và người cha nghèo khó của ông, để cứu con mình khỏi chết đói, cho nó làm con nuôi của địa chủ. Và thế là giờ đây người ta bắt ông làm việc như phu phen, tước hết mọi quyền lợi. Ông phải chịu sắp đặt của dân quân. Trong cái làng nghèo này thì ông là người nghèo nhất. Thậm chí đến thóc người ta cũng chia cho ông ít hơn người khác. Ông mặc chiếc áo bao tải mà người ta đã quẳng đi.

Cha đẻ của một người được gọi là địa chủ lại chưa bao giờ có ruộng đất. Nhưng cụ nội của ông thì có một mẩu ruộng.

Cái mác con địa chủ mang tính thừa kế, cha truyền con nối, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, đó là sự tra tấn, một con người không thể chạy thoát được.

Cách thức quy kết con cái do những việc làm của người cha, quan điểm coi những người gốc gác giàu có như kẻ phạm tội là khắt khe và bất công. Tôi nghĩ rằng đã đến lúc phải thay đổi tình thế của những con người bị đày đoạ này. Nhưng người ta phớt lờ quan điển của tôi, thậm chí còn cảnh cáo tôi về những hậu quả chính trị có thể xảy ra, nếu sự cảm thông của tôi trở nên công khai như nói ở trên.

Trong làng người ta biết tôi là bác sĩ Mao, nhưng điều này không che chở cho tôi Anh nghĩ, nếu anh chữa chạy cho Chủ tịch, thì anh có thể nói những điều tốt cho con địa chủ được không? - Một trong những dân làng nhắc nhở tôi - Nhưng nếu người nào đó trong số chúng tôi thông báo cuộc nói chuyện của anh cho chính phủ, thì anh có thể dính vào rắc rối nhiều hơn đấy. Cuộc đấu tranh giai cấp theo kiểu Mao là thế đấy. Mao dậy rằng đấu tranh giai cấp sẽ tiếp diễn suốt thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội, có thể kéo dài 50 hoặc 100 năm. Cuộc đấu tranh cha truyền con nối của nó không dừng lại ở thế hệ đầu con cái địa chủ, nhưng tiếp tục ở đời cháu, đời chắt - đến khi đạt được chủ nghĩa cộng sản. Năm 1956 khi bắt đầu Cách mạng văn hoá, con cái của các vị lãnh đạo cao cấp hớn hở giơ cao khẩu hiệu: Trứng rồng nở ra rồng ; trứng phượng hoàng nở ra phượng hoàng, chuột cống sinh ra chuột cống. Như vậy, họ đã mặc nhiên biến thành những con rồng và phượng hoàng thần thánh trong huyền thoại Trung quốc. Con cái địa chủ và phú nông, tự họ, biến thành chuột cống.

Tôi và các thành viên khác của nhóm tôi bất lực để thay đổi bất kỳ điều gì.

Sự nghèo khổ cùng cực đang làm hại nông thon Trung quốc, sự bất công của cuộc đấu tranh giai cấp mà Mao đang vẽ ra, những cái mà tôi là người chứng kiến, sự yếu ớt của tôi đè nặng lên tâm khảm tôi. Tôi cảm thấy rằng sau 16 năm cách mạng, Trung quốc nói chung không tiến một bước nào lên phía trước nói chung. Cuộc sống cùng cực, chính phu tàn bạo dẫn đến thất vọng. Có thể là, dưới thời Quốc dân đảng cuộc sống cũng là tồi tệ và, nhưng công việc nặng nhọc luôn luôn được đèn bù. Những người nghèo nhưng có năng lực tìm được khả năng vươn lên đỉnh cao nhất. Tư thế kinh tế và xã hội của con người không trở thành hòn đá, treo ở mạng sườn ở thế hệ. Luôn luôn có lòng tin những điều tốt hơn.

Khi tham gia và chiến dịch cải tạo, tôi cũng học được một số thứ. Nhưng đó không phải là bài học, mà theo ý muốn của Mao tôi phải thu được. Sự căm giận của tôi tăng lên, sự bất mãn của tôi đối với đảng cộng sản đã lắng sâu. Trong thời gian mà cán bộ cao cấp của đảng ăn, uống, sống trong xa hoa, người nông dân vẫn phải cắn răng để tồn tại. Họ càng ngày càng nghèo hơn, bất hạnh hơn cái mà tôi có thể hình dung. Đảng cộng sản dã làm được điều gì tốt cho họ nào? ở đâu có sự biến đổi lớn mà cuộc cách mạng của Mao đã hứa?

Đội của tôi đã đến đây để làm xấu thêm cuộc đấu tranh giai cấp. Để làm gì, để ích gì?

Chúng tôi sẽ rời làng, nông dân ở lại thậm chí sẽ nghèo hơn, ngân khố quốc gia bị bòn rút thậm chí nhiều hơn...

Sự bất mãn của tôi với chính sách của Mao tăng lên, nhưng tôi vẫn phải im lặng.