Cà Mau,
mảnh đất chót cùng của phương Nam khoáng đạt, bước dừng chân lịch sử
của hành trình ông cha mấy ngàn năm mở cõi. Trong cõi tâm tư của người
dân đất Việt, có lẽ ai chẳng ao ước một lần được đặt chân đến đây, để
tận mắt chứng kiến sự sinh sôi nảy nở trên vùng đất hằng ngày vươn mình
lấn biển bởi dòng phù sa bồi đắp và để tận hưởng cảm giác tự hào quá đỗi
về đất nước mênh mông từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau.
Cà Mau,
cái tên bây giờ nghe đã bớt xa xôi như hồi trước vì những thành tựu
phát triển kinh tế-xã hội nhiều năm gần đây. Cả nước biết đến Cà Mau
là địa phương có tốc độ tăng trưởng ổn định và bền vững, có ngành kinh
tế mũi nhọn Thủy sản đóng góp rất lớn vào kim ngạch xuất khẩu của ngành
Thủy sản nước nhà… Tuy nhiên, còn một Cà Mau
rất khác : hiền hòa và bình dị tình đất, tình người. Chất tình ấy chan
hòa trong cách ứng xử, phong tục, tập quán, tên từng địa danh… và đặc
biệt thấm đượm trong những món ăn dân dã. Không là chuyện ẩm thực đơn
thuần, trong từng món ăn gói trọn hương vị quê hương, là một nét độc đáo
trong bản sắc văn hóa xứ Cà Mau.
Với mong muốn gửi gắm chút tình của những người nơi miền cuối đất, kể
từ hôm nay, Báo ảnh Đất Mũi giới thiệu đến bạn đọc hương sắc Cà Mau qua từng món ăn đậm tình, níu lòng du khách và đeo đẳng lòng người xa quê…
Cháo cá kèo là món ăn bình dân ở xứ Cà Mau
chằng chịt sông rạch này ! Cá kèo - một loài hải sản nhiều chất dinh
dưỡng, bổ, thơm và đặc biệt tăng cường sinh lực cho người ăn. Cá kèo
thường sinh sống ở những vùng sông nước lợ hoặc trong những vuông tôm
của những vùng đất ngập mặn. Vào những ngày xổ tôm, ngay con nước, người
dân có thể thu hoạch hàng trăm ký cá kèo trên một héc-ta mặt nước. Đó
là những con nước mà cá kèo chạy - ở con nước này ngoài việc bán, phơi
khô để làm cái ăn hằng ngày thì người dân vùng đất này không quên được
một món ăn truyền thống của mình, đó là nấu cháo cá kèo, sau khi gật gù
tàn buổi nhậu trúng vuông.
Chế biến cháo cá kèo cũng thật đơn giản: Cà kèo được rửa sạch rồi cho
vào dĩa để tươi sống cạnh bếp ăn và ta cũng không được quên một dĩa hành
sống cọng non mơn mởn để giải nhiệt những buổi trưa hè. Bên cạnh đó, ta
bắc một nồi cháo trắng, nấu nhừ nêm nếm bột ngọt, mắm muối vừa ăn. Để
có một nồi cháo cá kèo ngon hợp khẩu vị, người nấu phải nêm nếm làm sao
để khi cháo vừa nhừ là ta có thể cho cá kèo còn tươi vào mà nồi cháo
cũng vừa ăn. Có lẽ đây là một bí quyết nhà nghề của người nấu. Khi khách
đã yên vị, thì chủ nhà cùng khách cho những con cá kèo vài cọng hành
sống rồi khi thấy cá vừa chín thì múc ra tô hoặc chén không quên rắc
thêm một ít hành lá, ngò, tiêu vào. Trên bàn bày một lọ nước mắm, một
chén gừng xắt nhỏ và một đĩa chanh ớt, tùy ý khách có thể cho thêm để
hợp khẩu vị mình. Vậy là ta có thể thưởng thức hương vị của nồi cháo cá
kèo của vùng sông nước cực nam này. Món cháo cá kèo thật tuyệt vời khi
vừa ăn vừa thổi mới thấy hết vị ngon và hấp dẫn của nó.
Cháo cá kèo chẳng khác nào một phương thuốc "thần hiệu" mỗi khi ăn, sẽ
làm ta quên hết ưu phiền mệt mỏi, và nhất là giải nhiệt sau một ngày
lao động mệt nhọc.