Bài Viết
Sinh Nhật 
PointThầy giáo già nặng nhọc nhấc chân bước từng bậc cầu thang. Dạy hết tuần này thầy sẽ nghỉ hưu. Đồng nghiệp nói thầy dạy chi, người ta cho nghỉ hưu rồi còn mấy ngày cố làm gì, nghỉ chờ quyết định cho khoẻ, rung mái đầu bạc tự hào điểm qua những đứa học trò làm nên danh phận. Thầy đâu có nghĩ nhiều về những điều đó…
Còn đứng trên bục giảng ngày nào còn thấy mình được làm thầy lúc ấy, thầy tin những con chữ của thầy sẽ có điểm đến…
Thầy ngồi lại trên chiếc ghế đá dưới tán cây si già thả từng chùm rễ nhìn ngắm sân trường. Ba mươi năm bước chân không mỏi với mảnh đất này. Cái lán nhỏ là lớp học dưới tán rừng là lớp học khi thầy tuổi đôi mươi ôm lý tưởng, hoài bão đẹp giờ đã là ngôi trường bề thế hai tầng lầu, mấy thế hệ học sinh của thầy ra trường, học sư phạm lại trở về trường thành đồng nghiệp. Những bước chân học trò ríu rít kia, tiếng cười trong trẻo trên sân trường, tiếng gọi nhau râm ram… cuộc sống cứ thế nảy nở, tiếp diễn xanh ngời.
Ở đâu đó, có ai đó là đồng nghiệp với thầy không rũ bỏ được những hằn học, tị hiềm quất những ngọn roi hiểm ác vào thế giới tuổi thơ để đôi ba học sinh rủ nhau tự tử vì mất cuốn số đầu bài, bỏ học vì sự xúc xiểm đuổi xua, kết thúc quãng đời chưa thực sự bất đầu vì một vài con điểm thiếu công tâm… Tim thầy nhói lên, tờ báo còn cầm trên tay, cơn gió mùa hè hực lên bỏng rát hằn lên tiêu đề bài báo in thật đậm “ Lương tâm nhà giáo ở đâu?”. Đừng hỏi thế, chỉ đôi người dường như bước nhầm lên bục giảng… Nhà giáo chân chính biết gác những lo âu bên ngoài để tỉnh táo, nhân hậu, tận tuỵ và hy sinh, để mỗi bài giảng sau tiếng trống tan giờ không bao giờ là sự kết thúc mà là sự khởi đầu cho những điều tốt đẹp!
Cổng trường luôn rộng mở, thầy vẫn nghĩ thế. Nhưng kìa, người ta phải thức thâu đêm để dành một chỗ ngồi cho tiện khi bình minh lên chạy sấp ngửa, dẫm đạp cả lên nhau, xô đổ cánh cổng trường để mua được bộ hồ sơ vào trường. Thầy lại thấy nhói lòng khi nhìn vào tấm ảnh một ông cụ tóc cước trong bộ quân phục, ngực đeo đầy huân chương trong biển người xô đẩy, tay giơ cao tấm giấy khai sinh của cháu. Trong chiến trường hẳn người cựu chiến binh kia không bao giờ có thể nghĩ rằng mình phải “chiến đấu” với phong bì, sự quen biết, sức dẻo dai của những người trẻ để giành một suất cho cháu mình học được ngôi trường uy tín. Cũng lạ, chuyện ấy xảy ra ngay thủ đô hay những trung tâm giáo dục lớn sát bên các cơ quan cấp Trung ương. Một ngôi trường tốt phụ thuộc vào những yếu tố nào? Những con số cao ngất ngưỡng của chất lượng dạy và học? Tấm bằng đỏ, học vị cao của đội ngũ giáo viên? Cơ sở vật chất bề thế?... Thầy già mất rồi nên lạc hậu chăng khi đo chất lượng bằng cái tâm, cái tài thực sự của của nhà giáo mà không màng lắm đến những điều to tát được bảo chứng bằng những thứ ước lệ kia.
Nơi thầy dạy đầu sóng ngọn gió, bước chân trẻ cheo leo trên những chặng đường không hề bằng phẳng, xa vời với những tệ nạn xã hội đang ca thán. Đồng nghiệp thầy không “buôn chữ” bằng mọi cách để khoả lấp đồng lương eo hẹp hoặc than vãn cuộc sống khó nhọc, cơ cực khi lương, thưởng ít ỏi. Đồng nghiệp của thầy lội bộ đường rừng vận động học sinh đi học, vui vẻ nhiệt tình dệt lên ước mơ về tương lai sáng lạng cho học trò. Họ yên ổn với nghề của mình và đầy lòng tự trọng khi xem mọi lương, thưởng, đãi ngộ đều xứng đáng... Di sản lớn nhất của những người làm thầy có lẽ là sự trải nghiệm và cống hiến âm thầm, xem tất cả những việc mình làm đều rất bình thường chẳng cần tụng ca, vinh danh. Mai kia, mốt nọ học trò của thầy vẫn gọi người dạy mình là thầy rồi tiếp tục cống hiến và trải nghiệm cho cuộc đời trong cương vị các em đạt được. Được thế là ơn đời lắm lắm…Cho dù đây đó, trong môi trường giáo dục ấy vẫn còn những lỗ hổng quản lý, thậm chí cả sự suy thoái đạo đức...
Trống vào tiết, thầy mỉm cười nhìn lên bậc thang, thầy còn một tiết nữa mới hết buổi dạy… Cuối tuần thầy nhận quyết định về hưu… nhưng giờ dạy nào cũng giống như giờ dạy đầu tiên. Thầy mường tượng ra trong căn nhà nhỏ của thầy sẽ đặt mấy chiếc bàn, chiếc bảng nhỏ… Trong xóm có vài đứa trẻ bỏ học ngang chừng… Chẳng có điều gì là kết thúc khi con người ta luôn hướng đến sự khởi đầu.
Còn đứng trên bục giảng ngày nào còn thấy mình được làm thầy lúc ấy, thầy tin những con chữ của thầy sẽ có điểm đến…
Thầy ngồi lại trên chiếc ghế đá dưới tán cây si già thả từng chùm rễ nhìn ngắm sân trường. Ba mươi năm bước chân không mỏi với mảnh đất này. Cái lán nhỏ là lớp học dưới tán rừng là lớp học khi thầy tuổi đôi mươi ôm lý tưởng, hoài bão đẹp giờ đã là ngôi trường bề thế hai tầng lầu, mấy thế hệ học sinh của thầy ra trường, học sư phạm lại trở về trường thành đồng nghiệp. Những bước chân học trò ríu rít kia, tiếng cười trong trẻo trên sân trường, tiếng gọi nhau râm ram… cuộc sống cứ thế nảy nở, tiếp diễn xanh ngời.
Ở đâu đó, có ai đó là đồng nghiệp với thầy không rũ bỏ được những hằn học, tị hiềm quất những ngọn roi hiểm ác vào thế giới tuổi thơ để đôi ba học sinh rủ nhau tự tử vì mất cuốn số đầu bài, bỏ học vì sự xúc xiểm đuổi xua, kết thúc quãng đời chưa thực sự bất đầu vì một vài con điểm thiếu công tâm… Tim thầy nhói lên, tờ báo còn cầm trên tay, cơn gió mùa hè hực lên bỏng rát hằn lên tiêu đề bài báo in thật đậm “ Lương tâm nhà giáo ở đâu?”. Đừng hỏi thế, chỉ đôi người dường như bước nhầm lên bục giảng… Nhà giáo chân chính biết gác những lo âu bên ngoài để tỉnh táo, nhân hậu, tận tuỵ và hy sinh, để mỗi bài giảng sau tiếng trống tan giờ không bao giờ là sự kết thúc mà là sự khởi đầu cho những điều tốt đẹp!
Cổng trường luôn rộng mở, thầy vẫn nghĩ thế. Nhưng kìa, người ta phải thức thâu đêm để dành một chỗ ngồi cho tiện khi bình minh lên chạy sấp ngửa, dẫm đạp cả lên nhau, xô đổ cánh cổng trường để mua được bộ hồ sơ vào trường. Thầy lại thấy nhói lòng khi nhìn vào tấm ảnh một ông cụ tóc cước trong bộ quân phục, ngực đeo đầy huân chương trong biển người xô đẩy, tay giơ cao tấm giấy khai sinh của cháu. Trong chiến trường hẳn người cựu chiến binh kia không bao giờ có thể nghĩ rằng mình phải “chiến đấu” với phong bì, sự quen biết, sức dẻo dai của những người trẻ để giành một suất cho cháu mình học được ngôi trường uy tín. Cũng lạ, chuyện ấy xảy ra ngay thủ đô hay những trung tâm giáo dục lớn sát bên các cơ quan cấp Trung ương. Một ngôi trường tốt phụ thuộc vào những yếu tố nào? Những con số cao ngất ngưỡng của chất lượng dạy và học? Tấm bằng đỏ, học vị cao của đội ngũ giáo viên? Cơ sở vật chất bề thế?... Thầy già mất rồi nên lạc hậu chăng khi đo chất lượng bằng cái tâm, cái tài thực sự của của nhà giáo mà không màng lắm đến những điều to tát được bảo chứng bằng những thứ ước lệ kia.
Nơi thầy dạy đầu sóng ngọn gió, bước chân trẻ cheo leo trên những chặng đường không hề bằng phẳng, xa vời với những tệ nạn xã hội đang ca thán. Đồng nghiệp thầy không “buôn chữ” bằng mọi cách để khoả lấp đồng lương eo hẹp hoặc than vãn cuộc sống khó nhọc, cơ cực khi lương, thưởng ít ỏi. Đồng nghiệp của thầy lội bộ đường rừng vận động học sinh đi học, vui vẻ nhiệt tình dệt lên ước mơ về tương lai sáng lạng cho học trò. Họ yên ổn với nghề của mình và đầy lòng tự trọng khi xem mọi lương, thưởng, đãi ngộ đều xứng đáng... Di sản lớn nhất của những người làm thầy có lẽ là sự trải nghiệm và cống hiến âm thầm, xem tất cả những việc mình làm đều rất bình thường chẳng cần tụng ca, vinh danh. Mai kia, mốt nọ học trò của thầy vẫn gọi người dạy mình là thầy rồi tiếp tục cống hiến và trải nghiệm cho cuộc đời trong cương vị các em đạt được. Được thế là ơn đời lắm lắm…Cho dù đây đó, trong môi trường giáo dục ấy vẫn còn những lỗ hổng quản lý, thậm chí cả sự suy thoái đạo đức...
Trống vào tiết, thầy mỉm cười nhìn lên bậc thang, thầy còn một tiết nữa mới hết buổi dạy… Cuối tuần thầy nhận quyết định về hưu… nhưng giờ dạy nào cũng giống như giờ dạy đầu tiên. Thầy mường tượng ra trong căn nhà nhỏ của thầy sẽ đặt mấy chiếc bàn, chiếc bảng nhỏ… Trong xóm có vài đứa trẻ bỏ học ngang chừng… Chẳng có điều gì là kết thúc khi con người ta luôn hướng đến sự khởi đầu.