Nhiều người trong số chúng ta đã từng thưởng
thức qua hương vị của bánh xèo, nhưng ít ai biết được bánh xèo ở vùng
đất U Minh Thượng được làm như thế nào và nó có những gì đặc biệt hơn so
với bánh xèo ở những nơi khác.
Bánh xèo ở U Minh Thượng rất khác biệt so với các
nơi khác. Từ việc lựa chọn nguồn nguyên liệu để chế biến cho đến cách
thưởng thức của cư dân ở đây. Trước tiên, là việc chọn loại gạo thơm
ngon đem ngâm vào nước qua đêm thì người thợ bắt đầu cho vào cối đá để
xay nhuyễn ra thành bột. Bột được trộm với củ nghệ để tạo màu, đồng thời
cho thêm nước cốt dừa khô để tăng thêm chất béo. Sau khi hoàn thành
công đoạn làm bột, người thợ bắt đầu tìm nguyên liệu để làm nhân bánh
xèo
Nhân bánh xèo ở vùng đất U Minh Thượng cũng rất
đặc biệt. Vì nó được làm bằng củ khóm và thịt chuột cống nhum. Khóm và
chuột là thứ thực phẩm có sẵn ở địa phương. Đây cũng là nét chế biết rất
độc đáo, ẩn chứa phong cách của người dân U Minh Thượng, những người mà
tổ tiên của họ đã tiên phong đi khai mở vùng đất phương Nam.
Điều thú vị ở đây là chuột cống nhum thì lại
thích ăn củ khóm và sinh sống trong rẫy khóm. Do vậy mà nó cũng trở
thành nguồn thực phẩm chính để làm ra nhân bánh xèo. Đó là hương vị rất
đặc trưng của bánh xèo U Minh Thượng mà ở những nơi khác không có. Hơn
nữa, U Minh Thượng là xứ sở của rẫy khóm, nơi sinh sản và trú ngụ lý
tưởng của loài chuột cống nhum
Rau rừng ở đất rừng U Minh Thượng thì rất phong
phú và đa dạng, vì thế bánh xèo ở đây luôn được thưởng thức kèm theo
với các loại rau rừng sẵn có trên quê hương. Như rau tàu bay, tâm thất,
lá cắt lồi, lá cách, lá dong nem, cải trời cho đến các đọt non của cây
xọp, cây xoài, cây cóc, cây chùm giuộc .v.v... Những loại rau rừng này
đã góp phần tăng thêm sức hấp dẫn của hương vị bánh xèo và tính cách
thôn dã trên vùng đất U Minh Thượng .
Việc lựa chọn vị trí để thưởng thức bánh xèo ở U
Minh Thượng cũng khác hơn những nơi khác. Phụ nữ và trẻ em được bố trí
ngồi ăn ở khu vực mà các chị, các mẹ đang đổ bánh. Bởi ngồi vào vị trí
như thế này sẽ giúp cho các chị, các mẹ thuận tiện trong việc luân phiên
nhau đổ bánh. Còn các em nhỏ thì rất thích thú được nhìn các chị, các
mẹ qua bếp lửa bập bùng với tiếng lèo xèo trên chảo cùng với hương thơm
ngon của bánh xèo lan tỏa theo làn khói. Đây cũng là cách thưởng thức
bánh xèo rất độc đáo của cư dân vùng U Minh Thượng mà bây giờ ít mấy khi
chúng ta bắt gặp.
Còn thanh niên, phụ lão thì ngồi ăn ở một nơi
khác dưới bóng cây hoặc mái hiên nhà. Họ vừa ăn, vừa nhâm nhi vài ba ly
rượu đế để tạo nên sự hưng phấn qua tiếng đàn, tiếng hát. Đây là nét
đẹp văn hóa trong ẩm thực ở vùng đất U Minh Thượng.
Ngày nay, với sự sáng tạo của các tay đầu bếp và
sự phát triển của nhiều loại thực phẩm nên bánh xèo U Minh Thượng dần
dần biến đổi theo. Đó là sự luyến tiếc cho một địa danh vốn nổi tiếng
với hương vị bánh xèo U Minh Thượng.
NGUYỄN ĐÔNG
thức qua hương vị của bánh xèo, nhưng ít ai biết được bánh xèo ở vùng
đất U Minh Thượng được làm như thế nào và nó có những gì đặc biệt hơn so
với bánh xèo ở những nơi khác.
Bánh xèo ở U Minh Thượng rất khác biệt so với các
nơi khác. Từ việc lựa chọn nguồn nguyên liệu để chế biến cho đến cách
thưởng thức của cư dân ở đây. Trước tiên, là việc chọn loại gạo thơm
ngon đem ngâm vào nước qua đêm thì người thợ bắt đầu cho vào cối đá để
xay nhuyễn ra thành bột. Bột được trộm với củ nghệ để tạo màu, đồng thời
cho thêm nước cốt dừa khô để tăng thêm chất béo. Sau khi hoàn thành
công đoạn làm bột, người thợ bắt đầu tìm nguyên liệu để làm nhân bánh
xèo
Nhân bánh xèo ở vùng đất U Minh Thượng cũng rất
đặc biệt. Vì nó được làm bằng củ khóm và thịt chuột cống nhum. Khóm và
chuột là thứ thực phẩm có sẵn ở địa phương. Đây cũng là nét chế biết rất
độc đáo, ẩn chứa phong cách của người dân U Minh Thượng, những người mà
tổ tiên của họ đã tiên phong đi khai mở vùng đất phương Nam.
Điều thú vị ở đây là chuột cống nhum thì lại
thích ăn củ khóm và sinh sống trong rẫy khóm. Do vậy mà nó cũng trở
thành nguồn thực phẩm chính để làm ra nhân bánh xèo. Đó là hương vị rất
đặc trưng của bánh xèo U Minh Thượng mà ở những nơi khác không có. Hơn
nữa, U Minh Thượng là xứ sở của rẫy khóm, nơi sinh sản và trú ngụ lý
tưởng của loài chuột cống nhum
Rau rừng ở đất rừng U Minh Thượng thì rất phong
phú và đa dạng, vì thế bánh xèo ở đây luôn được thưởng thức kèm theo
với các loại rau rừng sẵn có trên quê hương. Như rau tàu bay, tâm thất,
lá cắt lồi, lá cách, lá dong nem, cải trời cho đến các đọt non của cây
xọp, cây xoài, cây cóc, cây chùm giuộc .v.v... Những loại rau rừng này
đã góp phần tăng thêm sức hấp dẫn của hương vị bánh xèo và tính cách
thôn dã trên vùng đất U Minh Thượng .
Việc lựa chọn vị trí để thưởng thức bánh xèo ở U
Minh Thượng cũng khác hơn những nơi khác. Phụ nữ và trẻ em được bố trí
ngồi ăn ở khu vực mà các chị, các mẹ đang đổ bánh. Bởi ngồi vào vị trí
như thế này sẽ giúp cho các chị, các mẹ thuận tiện trong việc luân phiên
nhau đổ bánh. Còn các em nhỏ thì rất thích thú được nhìn các chị, các
mẹ qua bếp lửa bập bùng với tiếng lèo xèo trên chảo cùng với hương thơm
ngon của bánh xèo lan tỏa theo làn khói. Đây cũng là cách thưởng thức
bánh xèo rất độc đáo của cư dân vùng U Minh Thượng mà bây giờ ít mấy khi
chúng ta bắt gặp.
Còn thanh niên, phụ lão thì ngồi ăn ở một nơi
khác dưới bóng cây hoặc mái hiên nhà. Họ vừa ăn, vừa nhâm nhi vài ba ly
rượu đế để tạo nên sự hưng phấn qua tiếng đàn, tiếng hát. Đây là nét
đẹp văn hóa trong ẩm thực ở vùng đất U Minh Thượng.
Ngày nay, với sự sáng tạo của các tay đầu bếp và
sự phát triển của nhiều loại thực phẩm nên bánh xèo U Minh Thượng dần
dần biến đổi theo. Đó là sự luyến tiếc cho một địa danh vốn nổi tiếng
với hương vị bánh xèo U Minh Thượng.
NGUYỄN ĐÔNG