Bài Viết
Point(TNO) Việc sử dụng phụ gia độc hại hoặc sử dụng quá mức giới hạn phụ
gia trong thực phẩm đang là mối nguy không nhỏ đối với sức khỏe người
tiêu dùng.
>> Phát hiện thêm kẹo xốp và si rô chứa DEHP tại TP.HCM
>> Thu hồi thêm một số thực phẩm nhiễm DEHP
>> Thu hồi xong sản phẩm rau câu có hóa chất tạo đục
Lẫn lộn phụ gia công nghiệp và thực phẩm
Việc phát hiện chất tạo đục công nghiệp DEHP được các nhà sản xuất
Đài Loan sử dụng trong nhiều loại thực phẩm đang gây chấn động. DEHP
trên nguyên tắc là không được có trong thực phẩm vì chất này có thể gây
ung thư, nguy cơ giảm khả năng sinh dục nam, rối loạn dậy thì ở nữ giới,
gây nguy hại đến sức khỏe lâu dài. Tuy nhiên, theo một lãnh đạo y tế dự
phòng của TP.HCM thì hiện nay không biết có bao nhiêu sản phẩm nữa có
thể có DEHP.
“Sự cố” DEHP cũng một lần nữa cảnh báo về tình trạng kinh doanh, sử
dụng hóa chất trên thị trường hiện nay. Đặc biệt, hóa chất, phụ gia công
nghiệp vẫn được bày bán, giới thiệu chung với phụ gia thực phẩm và dễ
dàng mua được ở nhiều nơi.
Ghi nhận ở chợ Kim Biên (TP.HCM), chuyên kinh doanh phụ gia, hóa
chất, tại bất kỳ một quầy hàng phụ gia, hóa chất nào người mua cũng có
thể tìm thấy từ hương liệu ca cao, hương thịt heo cho đến các loại hương
liệu chống ẩm mốc, các hương chanh, cam được dùng trong nước rửa chén,
dầu gội…
Thậm chí, khi được hỏi mua hóa chất tẩy trắng giá rẻ để tẩy ngó sen,
lòng heo, bao tử heo, một chủ sạp hàng sẵn sàng giới thiệu magnesium
sunlfate. Đây là hóa chất dùng để tẩy vải sợi trong công nghiệp.
Các loại hóa chất, phụ gia công nghiệp và hóa chất, phụ gia thực phẩm
được bày bán lẫn lộn, không nhãn mác. Tất nhiên tiêu chuẩn, chất lượng
và giá cả của hai loại phụ gia này là hoàn toàn khác nhau.
Giá của phụ gia, hóa chất công nghiệp (có cùng công dụng) thường rẻ hơn rất nhiều (trên dưới 10 lần) so với phụ gia thực phẩm.
Ví dụ như, tại TP.HCM, chất tạo đục được bán trên thị trường có nhiều
nguồn khác nhau. Chất tạo đục dùng trong thực phẩm hàng chính hãng của
các tập đoàn sản xuất lớn từ Mỹ, Đức, Úc, Hàn Quốc… có mức giá bán
khoảng 250.000 - 270.000 đồng/kg.
Trong khi đó, chất tạo đục dùng trong công nghiệp (được dùng nhiều
trong sản xuất bao bì, xà bông cục, sữa tắm, dầu gội, sơn móng tay…)
cũng là hàng nhập từ Mỹ, Úc, Hàn Quốc… nhưng giá của chúng chỉ khoảng
35.000 đồng/kg. Hóa chất công nghiệp trôi nổi không nguồn gốc còn rẻ hơn
rất nhiều.
“Chất phụ gia sử dụng cho thực phẩm đòi hỏi khắt khe hơn nhiều so với
chất phụ gia công nghiệp về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình sản xuất
nhằm đảm bảo sức khỏe người dùng. Do đó, giá thành của hóa chất, phụ gia
trong thực phẩm thường cao hơn rất nhiều lần hóa chất sử dụng trong
công nghiệp”, giáo sư Chu Phạm Ngọc Sơn, Chủ tịch Hội Hóa học, Phó chủ
tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật TP.HCM nói.
Nói thêm về việc dùng hóa chất trong thực phẩm, bà Bùi Phương Mai,
Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển Công ty Vifon, cho biết: Ví dụ như
việc dùng phẩm màu đã có từ lâu đời trong việc chế biến món ăn. Trong
đó, phẩm màu tự nhiên được chiết xuất từ thảo mộc hoặc từ động vật tốt
cho sức khỏe nhưng khó chiết xuất do đó giá thành sản phẩm cao. Trong
khi đó, phẩm màu tổng hợp lại rẻ tiền, cho màu tươi hơn phẩm màu tự
nhiên... Thế nên nhiều doanh nghiệp khi muốn giảm giá thành sản phẩm đều
có khuynh hướng sử dụng phẩm màu tổng hợp trong chế biến.
Theo bà Mai, ngay cả việc sử dụng các chất bảo quản, dù nằm trong
danh mục cho phép của cơ quan y tế, vẫn như con dao hai lưỡi. Việc sử
dụng tùy tiện hoặc lạm dụng các chất phụ gia, bảo quản luôn đem lại hậu
quả khó lường.
Trong khi đó, thực tế là người tiêu dùng khó mà lựa chọn, phân biệt
giữa một "rừng" thực phẩm để biết loại nào có hay không có sử dụng hóa
chất độc hại.
Ngộ độc hóa chất tăng
Theo ông Võ Trọng Thiện, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng
TP.HCM, kết quả giám sát, thanh tra hậu kiểm An toàn vệ sinh thực phẩm
(ATVSTP) tại TP.HCM và một số tỉnh phía Nam trong năm 2010 và 4 tháng
đầu năm 2011, cho thấy: Trong 30 mẫu thịt heo quay lấy ở chợ và các cơ
sở trên địa bàn TP.HCM được kiểm nghiệm thì có đến 4 mẫu ở 4 cơ sở dùng
phẩm màu không cho phép; hơn một nửa số mẫu bắp chiên, tương ớt được
kiểm định sử dụng chất Sunset FCF độc hại.
Tương tự, gần một nửa số mẫu hạt dưa khách hàng mang đến viện kiểm
tra cho ra kết quả sử dụng phẩm màu cấm; trong 30 mẫu mì ăn liền thì có
đến 33,3% dùng chất cấm Natribenzoat để bảo quản và 30 mẫu bánh bao thì
có đến 28 mẫu dùng chất bảo quản không đạt...
Bà Nguyễn Khánh Trâm - Phó cục trưởng Cục ATVSTP, cho biết, dù không
muốn nhưng vẫn có hơn 63% người tiêu dùng phải ăn thức ăn nhuộm màu bất
đắc dĩ và 20% người tiêu dùng mua phẩm màu có thể không rõ nguồn gốc ở
chợ để tự chế biến thực phẩm.
"Yếu tố gây hại do vi sinh vật gây bệnh trong thực phẩm có giảm trong
khi ngộ độc hóa chất đang tăng. Trong đó, ngộ độc hóa chất cấp tính thì
có thể phát hiện được ngay, nhưng với ngộ độc hóa chất mãn tính thì cực
kỳ nguy hiểm vì các chất độc hại tích lũy trong cơ thể lâu dài sau đó
mới bộc phát và rất khó kết luận nguyên nhân", giáo sư Chu Phạm Ngọc Sơn
đánh giá.
Theo nghiên cứu của ông Sơn, tại VN, trong tổng số vụ ngộ độc năm
2005 có 15% là do ngộ độc thực phẩm từ hóa chất. Đến năm 2010, con số
này tăng lên thành 60%.
“Nhà nước ta chưa quản lý chặt chẽ, rạch ròi giữa hóa chất thực phẩm
và hóa chất công nghiệp. Phụ gia thực phẩm được bày bán chung với hóa
chất được dùng trong những mục đích khác, tạo điều kiện cho nhà sản xuất
lạm dụng trong chế biến thực phẩm. Nhiều nhà sản xuất, mặc dù phân biệt
được nhưng vẫn sử dụng hóa chất, phụ gia công nghiệp thay thế cho hóa
chất, phụ gia thực phẩm trong sản xuất thực phẩm, chủ yếu nhằm mục tiêu
lợi nhuận”, ông Sơn cảnh báo.
Nguyên Mi
gia trong thực phẩm đang là mối nguy không nhỏ đối với sức khỏe người
tiêu dùng.
>> Phát hiện thêm kẹo xốp và si rô chứa DEHP tại TP.HCM
>> Thu hồi thêm một số thực phẩm nhiễm DEHP
>> Thu hồi xong sản phẩm rau câu có hóa chất tạo đục
Lẫn lộn phụ gia công nghiệp và thực phẩm
Việc phát hiện chất tạo đục công nghiệp DEHP được các nhà sản xuất
Đài Loan sử dụng trong nhiều loại thực phẩm đang gây chấn động. DEHP
trên nguyên tắc là không được có trong thực phẩm vì chất này có thể gây
ung thư, nguy cơ giảm khả năng sinh dục nam, rối loạn dậy thì ở nữ giới,
gây nguy hại đến sức khỏe lâu dài. Tuy nhiên, theo một lãnh đạo y tế dự
phòng của TP.HCM thì hiện nay không biết có bao nhiêu sản phẩm nữa có
thể có DEHP.
“Sự cố” DEHP cũng một lần nữa cảnh báo về tình trạng kinh doanh, sử
dụng hóa chất trên thị trường hiện nay. Đặc biệt, hóa chất, phụ gia công
nghiệp vẫn được bày bán, giới thiệu chung với phụ gia thực phẩm và dễ
dàng mua được ở nhiều nơi.
 Phụ gia, hóa chất công nghiệp và thực phẩm được bày bán tràn lan tại chợ Kim Biên - Ảnh: Nguyên Mi |
Ghi nhận ở chợ Kim Biên (TP.HCM), chuyên kinh doanh phụ gia, hóa
chất, tại bất kỳ một quầy hàng phụ gia, hóa chất nào người mua cũng có
thể tìm thấy từ hương liệu ca cao, hương thịt heo cho đến các loại hương
liệu chống ẩm mốc, các hương chanh, cam được dùng trong nước rửa chén,
dầu gội…
Thậm chí, khi được hỏi mua hóa chất tẩy trắng giá rẻ để tẩy ngó sen,
lòng heo, bao tử heo, một chủ sạp hàng sẵn sàng giới thiệu magnesium
sunlfate. Đây là hóa chất dùng để tẩy vải sợi trong công nghiệp.
Các loại hóa chất, phụ gia công nghiệp và hóa chất, phụ gia thực phẩm
được bày bán lẫn lộn, không nhãn mác. Tất nhiên tiêu chuẩn, chất lượng
và giá cả của hai loại phụ gia này là hoàn toàn khác nhau.
Giá của phụ gia, hóa chất công nghiệp (có cùng công dụng) thường rẻ hơn rất nhiều (trên dưới 10 lần) so với phụ gia thực phẩm.
Ví dụ như, tại TP.HCM, chất tạo đục được bán trên thị trường có nhiều
nguồn khác nhau. Chất tạo đục dùng trong thực phẩm hàng chính hãng của
các tập đoàn sản xuất lớn từ Mỹ, Đức, Úc, Hàn Quốc… có mức giá bán
khoảng 250.000 - 270.000 đồng/kg.
Trong khi đó, chất tạo đục dùng trong công nghiệp (được dùng nhiều
trong sản xuất bao bì, xà bông cục, sữa tắm, dầu gội, sơn móng tay…)
cũng là hàng nhập từ Mỹ, Úc, Hàn Quốc… nhưng giá của chúng chỉ khoảng
35.000 đồng/kg. Hóa chất công nghiệp trôi nổi không nguồn gốc còn rẻ hơn
rất nhiều.
 Những gói chất phụ gia này có thể "vô tư" được bỏ vào thực phẩm - Ảnh: Trí Quang |
“Chất phụ gia sử dụng cho thực phẩm đòi hỏi khắt khe hơn nhiều so với
chất phụ gia công nghiệp về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình sản xuất
nhằm đảm bảo sức khỏe người dùng. Do đó, giá thành của hóa chất, phụ gia
trong thực phẩm thường cao hơn rất nhiều lần hóa chất sử dụng trong
công nghiệp”, giáo sư Chu Phạm Ngọc Sơn, Chủ tịch Hội Hóa học, Phó chủ
tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật TP.HCM nói.
Nói thêm về việc dùng hóa chất trong thực phẩm, bà Bùi Phương Mai,
Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển Công ty Vifon, cho biết: Ví dụ như
việc dùng phẩm màu đã có từ lâu đời trong việc chế biến món ăn. Trong
đó, phẩm màu tự nhiên được chiết xuất từ thảo mộc hoặc từ động vật tốt
cho sức khỏe nhưng khó chiết xuất do đó giá thành sản phẩm cao. Trong
khi đó, phẩm màu tổng hợp lại rẻ tiền, cho màu tươi hơn phẩm màu tự
nhiên... Thế nên nhiều doanh nghiệp khi muốn giảm giá thành sản phẩm đều
có khuynh hướng sử dụng phẩm màu tổng hợp trong chế biến.
Theo bà Mai, ngay cả việc sử dụng các chất bảo quản, dù nằm trong
danh mục cho phép của cơ quan y tế, vẫn như con dao hai lưỡi. Việc sử
dụng tùy tiện hoặc lạm dụng các chất phụ gia, bảo quản luôn đem lại hậu
quả khó lường.
Trong khi đó, thực tế là người tiêu dùng khó mà lựa chọn, phân biệt
giữa một "rừng" thực phẩm để biết loại nào có hay không có sử dụng hóa
chất độc hại.
Ngộ độc hóa chất tăng
Theo ông Võ Trọng Thiện, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng
TP.HCM, kết quả giám sát, thanh tra hậu kiểm An toàn vệ sinh thực phẩm
(ATVSTP) tại TP.HCM và một số tỉnh phía Nam trong năm 2010 và 4 tháng
đầu năm 2011, cho thấy: Trong 30 mẫu thịt heo quay lấy ở chợ và các cơ
sở trên địa bàn TP.HCM được kiểm nghiệm thì có đến 4 mẫu ở 4 cơ sở dùng
phẩm màu không cho phép; hơn một nửa số mẫu bắp chiên, tương ớt được
kiểm định sử dụng chất Sunset FCF độc hại.
Tương tự, gần một nửa số mẫu hạt dưa khách hàng mang đến viện kiểm
tra cho ra kết quả sử dụng phẩm màu cấm; trong 30 mẫu mì ăn liền thì có
đến 33,3% dùng chất cấm Natribenzoat để bảo quản và 30 mẫu bánh bao thì
có đến 28 mẫu dùng chất bảo quản không đạt...
 Rau câu hương vị khoai môn (Taro, Công ty New Choice Foods) vừa bị thu hồi do chứa hóa chất độc hại - Ảnh: Nguyên Mi |
Bà Nguyễn Khánh Trâm - Phó cục trưởng Cục ATVSTP, cho biết, dù không
muốn nhưng vẫn có hơn 63% người tiêu dùng phải ăn thức ăn nhuộm màu bất
đắc dĩ và 20% người tiêu dùng mua phẩm màu có thể không rõ nguồn gốc ở
chợ để tự chế biến thực phẩm.
"Yếu tố gây hại do vi sinh vật gây bệnh trong thực phẩm có giảm trong
khi ngộ độc hóa chất đang tăng. Trong đó, ngộ độc hóa chất cấp tính thì
có thể phát hiện được ngay, nhưng với ngộ độc hóa chất mãn tính thì cực
kỳ nguy hiểm vì các chất độc hại tích lũy trong cơ thể lâu dài sau đó
mới bộc phát và rất khó kết luận nguyên nhân", giáo sư Chu Phạm Ngọc Sơn
đánh giá.
Theo nghiên cứu của ông Sơn, tại VN, trong tổng số vụ ngộ độc năm
2005 có 15% là do ngộ độc thực phẩm từ hóa chất. Đến năm 2010, con số
này tăng lên thành 60%.
“Nhà nước ta chưa quản lý chặt chẽ, rạch ròi giữa hóa chất thực phẩm
và hóa chất công nghiệp. Phụ gia thực phẩm được bày bán chung với hóa
chất được dùng trong những mục đích khác, tạo điều kiện cho nhà sản xuất
lạm dụng trong chế biến thực phẩm. Nhiều nhà sản xuất, mặc dù phân biệt
được nhưng vẫn sử dụng hóa chất, phụ gia công nghiệp thay thế cho hóa
chất, phụ gia thực phẩm trong sản xuất thực phẩm, chủ yếu nhằm mục tiêu
lợi nhuận”, ông Sơn cảnh báo.
Nguyên Mi
Sinh Nhật 
